Zelfvoorzienend-er (3) .... zelf brood bakken.

on woensdag 1 april 2020





Zelf eten we het niet meer zo vaak, brood. Want een pannenkoek of een bordje pap is nou eenmaal veel makkelijker en sneller gemaakt van graan, dan zo'n brood. Zoals hierboven, onze ontbijtjes van vanmorgen. Roggepannenkoek en roggepap. Aangebrand? Haha, welnee! Hoort zo! 😊

Ik zag in de winkels dat er veel meel en bloem wordt gehamsterd. 👀... terwijl er in alle winkels méér dan voldoende brood te krijgen is! Waarom toch dat meel? Een oer-instinct? Meel is brood is overleven?

Maar weet je dan wel hoe je dat brood moet bakken?

Ik laat vandaag maar eens zien hoe ik ons brood bak. Maar ik zeg er metéén bij ... het is niet het driedubbel gerezen en mooi hoog en luchtig brood, wat je van de bakker gewend bent. Of misschien beter gezegd, van de fabriek. (Want er is nog maar een enkele bakker die zelf mengt, kneedt, rijst en bakt.)

Ons eigen brood is veel lager, en véél compacter, dan brood uit de winkel. Omdat we ons eigen graan gebruiken en meestal géén bloem. Maar omdat niet iedereen dat hele compacte brood wil, of lust, heb ik naast ons eigen recept ook een alternatief recept meegegeven.

Kijk maar mee.










Ik laat zien hoe ik het zelf doe, en ook hoe je, als beginnende broodbakker, het iets anders zou kunnen doen, voor een wat luchtiger versie.

Zelf neem ik, voor twéé broden, de volgende ingrediënten:

- 1500 gram gemalen tarwe en/of rogge (de hele korrel dus)
- iets minder dan 900 ml lauw water
- klein scheutje zonnebloemolie
- 2 afgestreken eetlepels bouillonpasta
- 1 zakje gist (7 gram)

Als je het jezelf iets makkelijker wil maken, dan neem je gewoon uit de winkel, bijvoorbeeld:

- 500 gram volkoren meel
- 1 kg bloem
(neem niet de goedkoopste meelsoorten, die zijn vaak in landen geproduceerd waar nog heel veel bestrijdingsmiddelen zijn toegestaan, die hier allang niet meer mogen, maar neem bij voorkeur biologisch, in de meeste supermarkten is dat inmiddels heel betaalbaar)
- iets minder dan 900 ml lauw water
- klein scheutje zonnebloemolie
- 2 afgestreken eetlepels zout
- 2 zakjes gist (14 gram)








Nu meng je eerst het gist met het meel. Goed mengen. Dan voeg je het zout toe. Ik los zelf altijd mijn bouillonpasta op in het lauwe water. Dat kun je met het zout ook doen. Dan heb je het meteen heel goed verspreid.

Stroop nu je rechtermouw goed hoog op (linker, als je links bent) en voeg dan het water bij het meel. Je kunt een ring maken in de beslagkom in het meel, en het water beetje bij beetje van het midden uit toevoegen. Ik doe het er zelf in één keer bij, en kneed het met één hand erdoorheen.

Tot slot de olie toevoegen, en ook mee kneden. Als het geheel te droog of te nat is, wat meel of wat water toevoegen.

Als je wilt kun je in de kom alles eerst nog mengen met de deeghaken van je mixer. In plaats van met de hand. Wat je wil. En dan, als het min of meer gemengd is, dan stort je de hele boel op je aanrecht, en daar gaat het ......

....... kneden! Daar staat of valt een lekker brood mee!

Kneden is de essentie van het brood bakken! Maar .... hoe kneed je?






Helaas had ik geen fotograaf bij me, en heb met één min of meer schone hand geprobeerd om wat foto's te maken ....

..... wat je doet, is goed rechtop achter je aanrecht staan. Want kneden, dat doe je niet alleen met je handen, armen, en je schouders, maar ook met je buikspieren! Je kneed het stugge deeg uit, in een soort van acht-vorm linksom en rechtsom, terwijl je met je hand, je vingers, het deeg tegelijkertijd goed doorknijpt. Je beweegt met het bovenlichaam iets mee met het kneden. Probeer maar! Het is pure fitness!!

En elke ronde vouw je het deeg weer naar binnen.

Hoe lang? Och, kwartiertje?







Uiteindelijk heb je een soepel deeg, wat niet meer aan je handen plakt. En op je aanrecht heb je een mooie hartjesvorm! 😊

In je deeg is het gist nu gaan leven, door het water, en door de warmte van je handen. Om het verder te activeren en dus te laten rijzen, zet je het op een warme plek, goed afgedekt, in een kom.







Hoe lang?

Daar zijn eigenlijk geen vaste tijden voor. Hoe lang je deeg moet rijzen, dan hangt af van hoe warm het bij jou is, hoe oud je gist is, hoe de verhouding is tussen bloem en volkoren. Enz.

Kijk af en toe even. Na één of twee uur, is het deeg ongeveer verdubbeld. En als je het indrukt, moet het nog iets terugveren.







Goed. Tweede rijs. Kneed het deeg weer een paar maal door, vouw het lang uit, en rol het weer op tot een bol. Buitenkanten naar binnen vouwen, en met de naden naar beneden een tweede maal laten rijzen.

Weer de indruk check, na een uurtje ofzoiets.











Dan rol je het deeg weer uit en snij het in twee gelijke stukken. Eventueel wegen. Beide stukken wegen rond de 1200 gram.

Rol de stukken uit, sla ze even op je aanrecht, om de luchtbellen eruit te krijgen. Dan leg je de deegrollen in twee ingevette broodvormen. Ik besprenkel ze met iets water, tegen het uitdrogen.

Dat is vooral omdat ik nooit plastic folie gebruik, en dan is de kans op uitdrogen van de toplaag iets groter. Er gaan bij mij een paar theedoeken over, die ik met wasknijpers vastzet. En dan weer laten rijzen. Misschien wil je zelf wel folie gebruiken?

Kies je eigen manier.








Na de derde rijs zet je de oven aan. Zoals je ziet heb ik hem even op full power gezet.

Omdat brood bakken zoveel stroom kost, kun je misschien het beste brood bakken als je de oven ook voor iets anders gebruikt. Ik bak ze meestal vlak voor het avondeten. Na het brood schuif je zó de quiches erin, of een rijstschotel of de aardappelen of wat ook.






Bak het brood zo'n twintig minuten op vol vermogen, in het midden van je oven, en dan nog een dik kwartier op iets lager. Zelf haal ik tussendoor de broden uit hun vormen en zet ze 'bloot' terug, om ze rondom mooi bruin en gaar te krijgen. Maar dat hoeft niet per se.

Als je bloem hebt gebruikt in je deeg, en twee zakjes gist in plaats van één, zal jouw brood er waarschijnlijk anders uit zien dan het mijne. Wat hoger, met een mooie bol bovenop.

Is het niet gelukt? Blijven proberen! Zoek gewoon een andere blog of site. Of ga een bak-workshop volgen bij Teunie, als het weer mag! Daar leer je écht de fijne kneepjes! 😉


🍞🍞🍞🍞🍞

Dan nog even in vogelvlucht door de dag. Voor wie óók een tuin heeft en liever over zaaien leest dan over bakken!





Mijn werkbriefje ... dat stel ik elke ochtend samen op basis van drie dingen. Buienradar, de zaai-kalender, en mijn eigen to-do-list. Daar komen dan een stuk of zes, zeven taken uit voor die dag. En dat geeft houvast.

Vandaag was het bloem zaaien. Dat betekent dus vruchtgewassen en bloemgewassen. Dus heb ik de rijst gezaaid, deel 1, en de pompoen voorgezaaid en de eerste mais. De popmais.








Zo. Hopla. Daar staat de eerste bak met rijst. Op een warme plek. Haha, mij benieuwen wat dat wordt!

En de pompoen, dat waren de zaden van een pompoen waar we vanmiddag soep van maakten. Het was een topper van een pompoen. Heerlijk van smaak, en nog helemaal gaaf en mooi, na meer dan zes maanden liggen.

Dus zó'n pompoen, die moet je doorzaaien!








De mais, dat was dit keer de popcornmais. Dat is bijzondere mais. De korreltjes zijn knijterhard. Zoals je ziet is het géén biologische popmais. Want die kon ik nergens vinden.

Popcornmais met je altijd apart van andere mais opkweken. Want als je de verschillende maissoorten bij elkaar zet, dan gaan ze elkaar bestuiven, en dan krijg je géén knijterharde korrels, en dan is het niks poppen.

Weet ik inmiddels ... uit ervaring.😊








De natte kratten met zaden mogen even uitlekken op een bankje, en gaan dan naar binnen. Ze moeten warm staan, anders dan kiemen de zaden niet, maar dan gaan ze rotten.

Pas als de plantjes boven komen kunnen ze wel wat koeler staan.

Kijk en de hele tijd zijn die twee kleine kleine soldaatjes in de buurt. Eerst spelen op een berg compost. En daarna kwamen ze in de kas, waar het altijd lekker warm is.






Nou, vooruit, het mag. Ze ligt daar nét niet de boel te mollen.


6 reacties:

Lies zei

Héérlijk brood, Clarien !
Rijst ? Ben minstens zo benieuwd als jij !
En we zijn weer vertrokken met zaaien, voorzichtig, de vorst is hier voor een tijdje weg...
Lie(f)s.

Willem zei

Ben ook benieuwd hoe het met de rijst gaat. Voor mij was het een grote verrassing dat je kiemkrachtige rijst kunt kopen. Heb zelf, lang geleden, eens geprobeerd om wat korrels zilvervliesrijst uit te zaaien, maar dat is nooit wat geworden. Er werd wel gezegd dat zilvervliesrijst nog de 'volle' rijstkorrel was, maar het heeft waarschijnlijk toch nog een behandeling ondergaan dat het niet meer kiemkrachtig is, of het is een fabeltje dat je dan nog de volle korrel hebt.
Hoe het zij; ik wacht met spanning af hoe jouw rijst zich zal gedragen.

Clarien zei

Ja voor mij ook helemaal nieuw. Het is een ras wat iets beter aangepast is aan ons klimaat dus in theorie zou het moeten kunnen

Gonnie Splinter zei

Jouw manier van brood bakken heb ik jaren gedaan, tot door omstandigheden het niet meer ging.
Ik heb toen een beetje tegen mijn zin een broodbakmachine gekocht,[ niet de goedkope die bij de Aldi te koop zijn].
Inmiddels al een paar jaar in gebruik, en het werkt fantastisch.
De ene keer bak ik het volledig in de machine de andere keer maak ik alleen het deeg inclusief het rijzen en maak er dan bolletjes van voor bij de vega-burger.
Het meel kocht ik altijd in Kropswolde bij MulderPot,[Groningen natuurlijk!] daar is heel veel goed meel te koop waaronder ook veel biologisch meel.
Nu ik daar niet meer in de buurt woon bestel ik het bij ze online.
Groet Gonnie


Anoniem zei

Ik was zo blij dat onze lokale molenwinkel nog gewoon geopend was. Kan nu zelf genoeg brood bakken, wraps, quiche, muffins etc. Er was gelukkig nog heel veel te koop bij hun, ook gist.
Ik voelde mij rijk toen ik alles thuis opborg.

Anoniem zei

Volgens mij bakken de bakkers ook nog brood. Waarom hamstert men dan meel/bloem? Is iedereen nu aan het zelf brood bakken geslagen? Ik viste al een paar keer achter het net bij de super. Het is wel een leuke bezigheid en gelijk een sportieve oefening als ik jou zo bezig zie Clarien!:-) Zometeen ook nog een rijstveld erbij in Punthorst? Ik ben benieuwd of het lukt.