De kleine dappere kerstster.

on zaterdag 28 november 2020





Vorig jaar kocht ik een paar kerststerren bij AH. Een stuk of vier. Van die kleintjes. In een paar weken tijd werden dat grote planten, en ze bleven maar mooi en gezond. In maart stonden ze nog steeds op de vensterbank. 


In juli was Paul er wel klaar mee, met die kerststerren. 'Kunnen die niet eens weg?' vroeg hij. 'Het is hoogzomer. Waarom hebben wij nog steeds kerststerren op de vensterbank staan?'


Tja. Waarom? Och, ze gingen maar niet dood. En dat doe je dan niet weg. Maar toen heb ik ze toch maar weggehaald, en ze in een emmer in de tuin gezet, met de bedoeling er een klein beetje voor te zorgen en ze dan volgende winter weer terug in huis te halen. Maar helaas, zo werkt dat bij ons niet. Uit het oog, uit het hart. Die emmer werd straal vergeten. 


Een paar weken geleden vond ik hem terug, die emmer, onder de struiken, met vier dode kerststerren erin. Och och wat dom weer. 


Maar wacht eens, in ééntje zat nog een piepklein beetje leven!! 






Hij was wel wat aangevroten zo hier en daar, en kaal en zwart, maar toch, met een klein sprankje groen nog hier en daar. Een klein sprankje hoop! Wat een kanjer! Hij is snel in een potje aarde gezet ... en het mooie met zo'n plant is dan ... dat als hij goed verzorgd wordt, dat hij dan gewoon weer tot leven komt. 


Pomtiedom. Wat een kleine dappere kerstster! Alsof er helemaal géén kurkdroog voorjaar en hete zomer en kletsnat najaar over hem heen geraasd hebben.


Planten .... zijn écht wonderbaarlijke en veerkrachtige wezens!!


 




En vanmiddag was ik aan het bakken. En ook weer .... thee aan het maken. Maar, éérst over dat bakken. Het valt nog niet mee. Als je wel eens brood hebt gebakken dan weet je wel dat het nogal een dingetje is om dat goed gerezen te krijgen. Om het mooi luchtig en hoog te krijgen.


Als je tarwebloem of tarwemeel gebruikt dan gaat dat vrij makkelijk. Daar zitten erg veel gluten in. Gluten, dan is een soort elastisch weefsel in het graan, wat ervoor zorgt dat de luchtbelletjes die door de gistcellen worden geproduceerd, vastgehouden worden in het deeg. En dus dan krijg je dus vrij makkelijk een mooi luchtig brood. 


Maar als je vooral andere graansoorten gebruikt, zoals rogge, gerst of mais, dan heb je háást geen gluten. En dan moet je andere dingen verzinnen om te zorgen dat je brood geen baksteen wordt.  


Zo ben ik steeds aan het experimenteren. Vandaag maakte ik onder anderen een plaatzpizza, met een bodem van ons eigen roggemeel, en gist uit een pakje. Je hebt nodig, 500 gram meel, 250 ml warm water, 30 ml water voor het voorgisten, 1 tl suiker, 1 tl zout, en een zakje gist. Eerst, de gist samen met de 30 ml  water, de suiker, en een handje meel, omroeren. Dan wachten tot er belletjes in komen. 






Als het gaat borrelen, dan meng je dit met de 250 ml water en de helft van het meel, dus 250 gram, en het zout. Goed mengen. Je hoeft niet te kneden. Laat het een tijdje staan tot het flink gerezen is en weer borrelt. 


Na een tijdje (ik zette de bak even in de gootsteen in wat warm water, met een bord erop, en ging allerlei andere dingen doen) dan zie je weer belletjes, en dan voeg je de andere helft van het meel toe. Nu even flink kneden, eventueel wat meel toevoegen tot het droger wordt en niet meer aan je vingers plakt.






En dan ..... uitrollen maar!


Zoals je ziet (foto onder) valt mijn deeg hier en daar wat uit elkaar. Dat is dus door te weinig gluten. Het is gewoon niet zo elastisch. Maar dat went vanzelf. Ik flanste dit keer wat stukjes deeg zo hier en daar ertussen, en dan is de deeglap weer gerepareerd. Als het gebakken wordt merk je daar niks meer van.


En het is zo leuk om met ons eigen graan te werken! Dat geeft echt veel voldoening. Die hindernissen, en opgelapte deeglappen, nemen we gewoon op de koop toe. En daarbij is het niet verkeerd om eens wat minder gluten te eten. 


Laat de deeglap nog wat rijzen, en bak hem een kwartiertje vóór in een hete oven, op 200 graden. Ik had ook twee broden in de oven staan en heb de deeglap daar bij geschoven. Als je een hete-lucht oven hebt, dan kan dat gewoon.






Haal hem dan weer uit de oven, iets laten afkoelen. En dan. Wat gaat erop?


Dat is het leukste natuurlijk! Het beleggen! Wat heb je in huis? Maak gewoon je restjes op. Daar is zo'n pizza namelijk voor! 😊


Ik heb saus gemaakt van een pot tomatensaus uit de weck, gemengd met een schaaltje pompoenpuree dat nog in de koelkast stond. Daardoor is het dus oranjerood. En daardoor werd de saus wat zoeter, en wat compacter. En erg lekker.


En dan héél veel uien! Heerlijk! Alleen een berg uien erop was voor mij genoeg geweest, met nog wat kaas en wat kruiden. Maar ja .... 







...... Paul is dan weer dol op champignons, en die hadden we ook nog.  


Alle restjes en stukjes kaas die er nog waren zijn ontdaan van korst, en fijn geraspt, en dat kwam erover. Dan nog wat Moesmix, en voila. 





En dan bakken maar. Een dik half uur 


Ondertussen was ik ook een nieuwe voorraad kruidenthee aan het maken. En dat is moeilijker dan je zou denken. Want ..... hoe maak je een lekkere thee?


Thee, dat is ook weer een hoofdstuk apart, waar je je eindeloos in kan verdiepen. Op Instagram volg ik allerlei kruidengoeroe's die al jaren en jaren theeën maken, en daar haal ik veel tips vandaan. Want, wat past er bij elkaar qua smaak? Maar ook, wat wil je met je thee? Moet het een slaapthee worden of juist een opwekkende thee? 


Een anti-griep thee of een anti-kater thee of een anti buikpijn thee? Of gewoon, alleen maar lekker?


Het is een hele wereld joh ..... de wereld van thee! Zelf had ik in het begin de neiging om gewoon maar lukraak kruiden bij elkaar te doen, wat mij wel wat leek. Soms was het lekker en soms smaakte het écht nergens naar. Dus het is een kwestie van, je erin verdiepen, en ook dingen uitproberen. 










Om het niet te moeilijk te maken, heb ik besloten om maar één thee tegelijk te maken. En géén zes, zoals ik de eerste keer deed. Dat is chaos.


De thee van vandaag, nou je ziet het wel, het lijstje kruiden staat erbij. Op het eind deed ik er nog wat salie bij en wat zwarte thee, voor wat meer pit. En nu bevalt hij goed. Het is gewoon een lekkere thee, zonder een speciale functie. 


Dat komt later wel.





Als je thee goed bevalt, kun je er natuurlijk ook meteen kadootjes van maken. Maak er dan wel meteen  mooie labels bij waar je opschrijft wat erin zit. Want denk maar niet dat je dat onthoudt! Ik raakte al in de war toen er druppels op mijn papiertje kwamen.😊 Maar gelukkig was er nog die eerdere foto. 


Ik heb pér kado twee handenvol thee in een stuk krant gewikkeld, en toen in een mooi stoffen zakje gedaan. Zo kan het er niet uit vallen en blijft het lang goed.







Helaas een foto van het eindresultaat heb ik niet, die hou je tegoed. Want toen was de pizza klaar. En de broden ook. En gingen we eten.












Voedsel van onze eigen bodem. Ook na al die jaren van voedsel verbouwen, blijft het écht wonderbaarlijk.


Net zoals ...... die kleine kerstster.





 

De oude dame is weg.

on donderdag 26 november 2020






Gisteren was ik bij Lia. 


Lia en Paul zijn kort geleden hier in de buurt komen wonen, en net als wij willen ze duurzaam en zo zelfvoorzienend mogelijk leven. Ook zijn ze meteen lid geworden van de Natuurbescherming. 


En daarom was ik bij haar. We kunnen niet met grote groepen vergaderen, maar wél zo, gezellig met een bak koffie, met twee of drie tegelijk. En zo kun je ook heel wat voor elkaar krijgen. We hebben verder gewerkt aan een aantal ideeën voor méér biodiversiteit hier in de regio. Hoe krijg je mensen zo ver om een hoekje van hun tuin te laten 'verwilderen'? Om tegels weg te halen. Grijs naar groen. 


Hoe je dat voor elkaar krijgt? Wij denken ...... door erover te communiceren. Door dingen uit te leggen. Wat is biodiversiteit dan precies?  En hoe krijg je dat in je tuin? En waarom is het zo belangrijk? 







Volgende week hebben we weer een gesprek met de Gemeente Staphorst. En deze week gaan we alle leden van onze werkgroep bellen om de ideeën te bespreken en uit te werken. 


De hele groep bij elkaar halen gaat helaas nog niet maar werken via telefoon gaat steeds beter en went ook wel weer. We gaan in elk geval niet stil zitten! 


En vanochtend was ik weer eventjes bij mijn moeder. Een kop koffie, bijpraten, hoe is het met jou en hoe is het bij ons ..... en dan zonodig nog wat mantelzorg. Om één uur reed ik hier het erf weer op. En dan na zo'n ochtend autorijden, en koffiedrinken, schiet ik 's middags graag even in de overall ... voor een of andere stevige klus. Zoals vandaag, de oude composthoop keren en een nieuwe hoop opzetten! 


Haha, ieder zijn lol, toch?😄


  





En verder, hebben we de laatste weken erg veel pech met de apparaten. Eerst al die laptop van mij, en toen de stofzuiger die het begaf na tien jaar, en vorige week de wasmachine.


Hoe dat afliep? Nou, éérst leek het heel hoopvol. De monteur kwam woensdag, maakte het ding open, en er bleek een ijzeren veer losgeraakt te zijn, wat zó kon worden verholpen. Het manchet zat ook meteen weer recht. Probleem opgelost!


Dáchten we.


Maar toen ik maandag de eerste was draaide stond de vloer wéér blank, en toen bleek het manchet op meerdere plekken te zijn gescheurd. Wéér de monteur bellen? Voorrijkosten, manchet vervangen, etc? Voor een machien van 24 jaar oud, die dan volgende week misschien weer een andere kuur heeft?


Nee dus. Het was duidelijk einde verhaal voor deze oude dame. De kosten wegen niet meer op tegen de baten. Dág hoor, en daar ging ze, mee in de bestelbus, de wijde wereld in. Op weg naar de recycling.


Ik zal haar wel missen. Ze bromde altijd zo'n gezellig maandag-ochtend wijsje, en deed dan een vrolijke dans. De nieuwe is doodstil. Niks aan.  







Bijzonder is dat, dat apparaten vaak tegelijk kapot gaan. Zouden ze dat onderling afspreken? Als jij gaat dan ga ik ook? 😊 Nou ja, hoe dan ook, hopelijk blijft het hierbij! 


En wat dan wél weer mooi was ....  dat die hele voorraad natte en vuile was die ik maar zolang in het bad had gegooid (want de wasmanden puilden ook al uit) ......


..... dat die hele voorraad was nu weer weggewerkt wordt. Pfjoe!! Iets wat anders de normaalste zaak van de wereld is, daar kan je dan écht even blij van worden! 




 
(ps ..... ik ben wat nieuwe lettertypes aan het uitproberen ... het type dat ik altijd gebruik is wat klein, en ik kreeg van sommige bloglezers een verzoek om een groter type ...

... wat vind je van deze? Of is die weer te groot? Dat je het gevoel hebt per ongeluk een 'groot-lettertype-boek' uit de bieb te hebben meegenomen?😄)








Opruimen, ordenen, opeten.

on dinsdag 24 november 2020






Elke week moet de kachel worden uitgehaald en de raampjes ervan gepoetst. De verzamelde as gaat dan eerst in een metalen as-emmer, die ergens buiten komt te staan. En na een week, als er weer een nieuwe lading in moet, dan kiep ik de as van de vorige week in de groene kliko. Daarin bewaren we de as van een heel seizoen, om die in het voorjaar over de tuin en het weiland uit te spreiden, als kalium gift. 


Toen we hier net woonden deed ik de as een keer in een afwasteiltje. Van plastic. Nou, wég teiltje. Groot gat erin gebrand. Want de as van de vorige dag kan nog flink heet zijn en gaat weer smeulen als er zuurstof bij komt. Vandaar dus die metalen emmer.


Je ziet hieronder wel dat er nog steeds rook van de as van gisteren af komt. 







De oude kranten zijn ook leuk. Stééds zie ik dingen waar ik in eerste instantie overheen heb gelezen. Dat zie je dan als je kranten gebruikt om onderin de prullenbak te doen of om er iets in te wikkelen of zoals nu, als je ze gebruikt voor het poetsen van de ruitjes. Héé ...... een artikel over droogbloemen. Dat ineens weer hip is! 

En over de serie The Crown .... met een treffende Diana look-a-like .... toen ze trouwde en nog happy was.











Nou, erg happy ziet ze er niet uit.

👑👑👑👑👑



Grofweg zou je kunnen zeggen dat het jaar van een zelfvoorziener uit drie delen bestaat. Het eerste deel is het voorjaar en de zomer, dan ben je vooral bezig met zaaien en planten en verzorgen van je gewassen. Het tweede deel is het oogsten, en het opslaan van al die oogst. En het derde deel is vooral opruimen, ordenen en .....opeten!

Nu, zo eind november, is er eindelijk tijd en rust om nieuwe recepten uit te proberen van al die oogst. Om nieuwe kruidenmixen te maken. En ook om ... snoep te maken!


Gisteren maakte ik vijventwintig balletjes. Het bestond gewoon ... uit wat er voorhanden was. Twee handen vol gepelde walnoten. Twee handjes gedroogde zoete appelringen. Een klein handje rozijnen, een handvol zonnebloempitten, en nog een scheut room om het aan elkaar te laten plakken. Tot slot een snuf zout en wat van mijn eigen kruidenmix. 







Of ze lekker waren? Nou je ziet het, er zijn er nog maar vijf. 😊


We zullen nog veel experimenteren met snoep maken. Er zijn ook nog gedroogde aardbeien en frambozen, en er zijn hazelnoten en dillezaadjes en nog veel meer. 


Iets anders is, om alles te ordenen. Wat hebben we zoal allemaal verzameld aan kruiden bijvoorbeeld? Editha heeft alles al netjes uitgeschreven (zie onder) maar zelf ben ik nog niet zo ver. Dat is een leuk klusje voor een regendag.







Op de tuin kom ik ook nog elke dag. Er is niet veel zwaar werk meer. Hooguit een bed hier of daar, wat leeg geoogst kan worden, en waar compost op gaat, en dan karton. 


Het ziet er wel Swiebertje-achtig uit, met al die stukken karton en daar dan weer palen en stenen op. Soms waait er een los stuk karton door de tuin. Tssss. Maar ja een zelfvoorziener is ook wel een soort van Swieber. Dus, dat klopt wel.


In het voorjaar, als al dat karton aan de kant gaat (of verteerd is) ..... dan moet je eens zien wat een mooie aarde daar onder tevoorschijn komt! Dat is het echt waard!







Op de tuin staan verder nog steeds alle kolen en de sla gewassen. Die laten we gewoon staan. Veel ervan kunnen best tegen wat vorst, enne ... vorig jaar kwam die vorst helemaal niet, en dan kun je de hele winter ervan blijven eten.


Als je het juiste ras broccoli hebt, kun je in de winter elke week van die kleine roosjes plukken. 'Bimi' heet het geloof ik, het is een baby-broccoli. Ze zijn erg lekker en snel gaar.


Maar ik ben nu dus ook vaker in de keuken. Want alles moet natuurlijk ook worden opgegeten!









Poek logeert ondertussen een weekje bij ons. Ze had erg behoefte aan even een andere omgeving, na driekwart jaar thuis werken. Hoe gezellig je huis ook is, of hoe leuk je stad, na acht maanden op dezelfde plek weet je het wel een keer.


Bij ons op de boerderij is nou ook weer niet zó veel te beleven. Haha, nee, elke dag is eigenlijk  hetzelfde. Maar voor iemand uit de stad is het toch even weer heel wat anders. 



 








Ook Poek mag graag recepten uitproberen, met dat wat er in de voorraad is. We krijgen complete landschappen op onze borden. 







En ik ga morgen weer eens wat uitproberen met snoep. Dit keer .... met tamme kastanjes!