Altijd wat.

on zaterdag 30 april 2022





Van de week was ik bij mijn moeder, en bij haar boven op de overloop viel mijn oog toen op dit hekje. Het hangt er al bijna dertig jaar. Het is een traphekje, voor toen de kleinkinderen nog klein waren en hier boven wel eens sliepen. Er zat ook nog iets voor de balustrade daar rechts, er kon echt geen kip doorheen vallen. 


Het hekje is daar altijd blijven hangen. Het zit niet in de weg, en och, waarom dan niet?


Wij hadden in Bussum ook twee van die hekjes, bovenaan de trappen. Toen we verhuisden heb ik ze meegenomen, want er komt vast ook nog wel eens een volgende generatie, dacht ik. Haha. En ja hoor, die kwam. Maar wel weer anders dan ik had gedacht. 







Want bij ons staan de koeien nu achter die hekjes. Hartstikke handige hekjes dus! 


Eigenlijk is ons hele leven hier één grote recycle van spullen. Zo ben ik nog steeds de koeienstal aan het uitmesten. Dat gaat langzaam, want die laag in de stal is heel dik en heel erg ingeklonterd, omdat de koeien er de hele winter op hebben gelopen en geslapen.


Stukje bij beetje moet je die prut losscheuren. Maar alles wordt hergebruikt. Die dikke prut gaat tot de  de laatste kruimel op nieuwe tuinen in de paardenbak. Zo gingen er vandaag een stuk of tien kruiwagens met dat spul op een nieuw driehoekig veldje, voor pompoenen. Er zijn nu drie van die veldjes, en samen is dat hoop ik voldoende voor zo'n honderd pompoenen.


Dat is zo'n beetje ons jaarverbruik. Honderd stuks. Voor onszelf en de rest van de familie. Je zou dus kunnen zeggen dat de koeien 100 pompoenen bij elkaar hebben gepoept. Maar dat zeg ik natuurlijk niet want dat is vieeeees 😄







Pompoenen. Een mooie wintergroente, die we nu nog steeds eten. In de laatste exemplaren lopen de zaden al uit terwijl ze nog ín de pompoen zitten. Als je hem opensnijdt zie je de plantjes al groeien. 


Je zou dus prima een gehalveerde pompoen in je tuin kunnen begraven, dan lopen er allemaal ranken uit en heb je van één late pompoen een héél bed vol vruchten, over een maand of vijf.





Maar wij hebben hem gewoon opgegeten vanmiddag, in de soep.


En daarna had ik even een siësta in de kas. Daar staat een stoeltje, en daar zit ik af en toe graag een uurtje. Gewoon, een beetje te sudderen, of wat te schrijven, of zomaar wat te staren. Het is in de kas altijd een paar graden warmer dan buiten. Ook als de zon niet schijnt.


De katten zijn er ook graag.










En verder zijn bij ons de eerste vliegen weer gesignaleerd! 


Dan duurt het maar éven, en het hele huis zit er weer vol mee. Dan is het weer meppen geblazen met de opgerolde krant. We maken ons nu geen zorgen meer, zoals een paar jaar geleden, want we weten inmiddels dat er géén half vergaan dieren-lijk ofzoiets achter de spouwmuur zit, vol met maden en vliegen. Want daar waren we toen bang voor, toen die vliegen dat eerste jaar inééns bij tientallen ons huis in kwamen. Bij honderden!


Maar nee, de vliegen komen gewoon uit het rieten dak.







Dus moeten de horren weer voor de ramen. En dan moeten de ramen eerst worden schoongemaakt, en ook de dakranden geveegd en de ergste rommel langs het riet. Daar zitten overigens ook veel spinnen, die natuurlijk weer helpen tégen de vliegen.


En zo kom je van het een op het ander. Door de vliegen dacht ik aan de horren, en moesten de ramen dus een beurt. En toen ook het hout en het riet en de dakranden. En toen ook maar meteen de ramen buiten langs de zithoek schoongemaakt. En daar kwam ik ook weer allerlei achterstallig werk tegen, want de sponningen van die ramen buiten, die bleken half verrot te zijn.


Ja en zo is er altijd wat.










Tijdens de koffie hadden we even werkoverleg. Haha. Op zaterdag. Nou ja meer klússenoverleg.


'Kun jij die sponningen niet eens afschuren?' vroeg ik, 'en dan van dat vloeibare hout in alle gaten en scheuren, en dan alles weer schilderen? Want het rot anders weg.'


'Ja hoor.' zei Paul. 'Volgend jaar.' 







Oja. Want Paul is ook druk. Hij heeft weer zijn eigen lijstje.


Gelukkig is hij niet meer met een aardappelschilmesje de klinkers aan het schoonkrabben, maar hij doet dat nu met een brander. Dat gaat een stuk sneller. Maar als dat klaar is, dan moet het gras gemaaid, en het hout moet nog gezaagd en gekloofd, en de heg gesnoeid.


En hij wil ook nog wel eens fietsen. Goed. Volgend jaar de sponningen dus.😊


Ik zocht de horren op. Haha. Tja, die brander van Paul die wil nog wel eens uitschieten ..... 







.... vorig jaar brandde hij per ongeluk een gat in een van de horren. Het is de hor van ons slaapkamerraam. En dat is nét de belangrijkste hor. Want door dat raam komen niet alleen vliegen naar binnen maar ook muggen. Nou wilde ik daar vanmiddag dus meteen maar een stukje zwart gaas tegenaan naaien. Maar, we hadden geen zwart gaas. Dus ging ik naar de Kringloper. Maar daar was óók geen zwart gaas. Wél wit gaas. 


En zo had ik midden op de zaterdagmiddag een leuk uitje. Want er was daar natuurlijk nog veel meer te zien. Zoals katoenen stoffen, waar ik een zwak voor heb. Vooral mooie witte lakens met borduursel, en van die retro ontbijtlakens. 








Het witte op zwarte gaas is toch niet zo mooi geworden. Het gat zit nu wel dicht, maar je ziet het goed. Maar misschien als we de hor omdraaien zodat het gat aan de onderkant zit valt het niet op. 


En anders ... gewoon nóg een keertje naar de Kringloper. Naar een andere.









 

En zo is er altijd wat. Maar ook veel leuke dingen gelukkig.




José, uit Emmen.

on woensdag 27 april 2022

 






Sinds de reacties hier op het blog op 'stop' zijn gezet krijg ik veel vragen per email. Vandaag op Koningsdag ben ik er maar eens goed voor gaan zitten. Om emails te beantwoorden. Er waren veel leuke vragen bij, en ook allerlei verslagen van wat jullie zoal doen. 


Wat mij opvalt, is dat heel veel mensen dit jaar aan een moestuin zijn begonnen. Sommigen doen het net zo als we bij mijn moeder in de tuin deden, namelijk gewoon een stuk van het gazon omspitten en daar dan de aardappels in poten en de sla zaaien en uitjes planten. En weer anderen kopen van die vierkante-meter-moestuin bakken. Met zo'n vakverdeling.


Sommigen zaaien gewoon in de vensterbank, en weer anderen huren een volkstuintje. Echt leuk!








Er was één verhaal bij wat ik hier wil delen. Dat was het verhaal van José. Zij liep namelijk tegen een probleem aan wat ik vaker hoor bij beginnende moestuiniers. 


José woont in Emmen, in een flat, in een ruim opgezette nieuwbouwwijk. Samen met twee buurtgenoten mag zij van de buurtcommissie, in de groenstrook tussen de flats, een moestuintje aanleggen. Het is een probeersel van de buurtcommissie. Als het slaagt zullen er volgend jaar meerdere tuintjes volgen. De tuin van José is ongeveer 40 vierkante meter groot, en ligt mooi op het zuidwesten. 


José en haar vriendinnen mogen uiteraard de oogst van hun tuin houden, maar moeten ook alle kosten zelf betalen. Met z'n drieën togen ze afgelopen winter naar de Kringloper in Emmen, voor het nodige gereedschap. Schoffels, harken, spitvork, tuinslang, emmers, en nog wat spullen. En bij het tuincentrum om de hoek kochten ze groentezaden, en vier grote zakken met tuincompost.


En toen was het budget van de dames op. En gingen ze aan het werk, afgelopen februari. Eerst maar spitten!





En al snel ontdekten ze dat de bodem nogal .... waardeloos was. Dat zie je soms in nieuwbouwwijken. De bovenlaag is alleen maar een vrij dun laagje tuingrond, en daaronder is het .... scherp bouwzand, stenig, soms zelfs nog met hier en daar nog bouwpuin ertussen. 


En toen kwam dus de vraag van José, hoe ze dat nou het beste konden aanpakken, met die grond. Tja. Best een moeilijke vraag. Het is namelijk zo dat de bodem de basis is van alles. Als die niet goed is dan wordt het één grote worsteling, met je tuintje.


Maar er zijn gelukkig wel dingen die je kunt proberen. Ten eerste heb ik haar aangeraden om dit jaar maar één kwart van de tuin te gebruiken. Maar tien vierkante meter dus. En dan het beste deel, met het minste puin en de meest zwarte grond. En daar spit je dan al die vier zakken compost doorheen.





Beter een kleine tuin met een rijke bodem, dan een grote tuin met hele schrale en snel drogende grond. En verder, zet in het deel van de tuin dat je niet gebruikt, een grote ton met water, waar je steeds onkruidtoppen aan toevoegt. Dat wordt je plantenwater, om je tuin continu mee te voeden en vochtig te houden. Dat moet je steeds aanvullen met vers water en verse kruiden. Af en toe roeren. Als het erg sterk wordt en gaat stinken, moet je het verdunnen voor je het gebruikt. En altijd op de bodem gieten en niet op de planten zelf.


Ook maak je meteen, al op dag één van de moestuin, een composthoop. Zet een vierkante meter af met vier paaltjes op de hoeken, en gaas er omheen. Daar gooi je vanaf de eerste dag al je keukenafval in en alle mulch en plantenmateriaal wat je te pakken kunt krijgen. Ook je overleden hamsters en parkieten, en konijnenkeutels en caviakeutels. En als je paardenpoep vindt of koeienvlaaien, alles erin. 


En elke vier weken omscheppen. 






En dat wordt dan je bodemvoeding voor het komende seizoen en voor alle jaren daarna. Zo kun je zonder veel geld uit te geven stééds maar door de bodem verbeteren. En de tuin steeds verder vergroten. Met een paar jaren heb je dan een pracht van een rijke bodem. Oók in een schrale nieuwbouwwijk.


En dat is dan alleen nog maar over de bodem ...... en zo waren er nog veel meer vragen. Niet alleen van José. Ik heb nog lang niet alle emails beantwoord, maar dat komt de komende dagen. Want er moest ook nog gewerkt worden uiteraard!


Er moesten plantjes en bloemen worden verspeend. En ook zijn nu met de droogte alle regentonnen leeg. Alles op, tot de laatste drop! 


Daarom heb ik ze maar even afgeschrobd. Er zat een dikke groene laag algen aan de binnenkant van de tonnen. Voor plantenwater geeft dat niks, maar ik gebruik het ook voor de dieren en dan vind ik zo'n groen drabbig water maar niks.







En de tomatenbak, buiten, die is ook klaar. Na het mulchen ging er karton op. Dat doe ik vanwege de kippen. De kippen hebben vorig jaar alle grond rondom de wortelkluiten van de tomatenplanten los gekrabd. Omdat daar de meeste wormen zitten. Maar de tomaten gingen dood. Dus vandaar nu dat karton. 


En daar ging dan weer wat stalmest op, tegen het wegwaaien, omdat ik dat toch net aan het uitmesten was. En toen de tomaten erin. Diepe gaten, waarin ik de lange tomatenranken liet zakken, tot alleen de toppen er nog bovenuit kwamen. Het is nog wel wat vroeg, dus ze kregen ook nog een jasje aan, van hooi. 


En nu maar groeien, graag, dames en heren! En véél tomaten geven!!🍅🍅🍅🍅









De kooltjes en de sla kregen water. Dat heb je met zo'n verhoogde bak, dat droogt wel sneller uit dan gewoon op de grond. Dus dat moet je met droogte goed in de smiezen houden. 


En we bakten weer brood. En aten het weer op.


En we oogsten al hier en daar wat.












En zo loopt april ook alweer op zijn einde. Man man.