Wereldburgers.

on dinsdag 8 januari 2019




Vanmorgen in de super zag ik hem liggen. De Allerhande. Erg handig hoor, hoe dat blad altijd zo mooi inspeelt op waar het over gáát, in de wereld.

Over hamburgers? Haha, nou nee, het gaat meer over hoe je goed en gezond het jaar kan beginnen. Met gezonde hamburgers, en met veel groenten enzo. Veel volkoren.

Slim. Na de kerstcaloriebommen smacht je naar zoiets.

 





Ooit, in een grijs en ver verleden, bijna 25 jaar terug, wilden wij gezonder eten. Alles onbespoten. Veel groenten en granen en rauwkost en volkoren.

Het was in de tijd dat we kinderen kregen, en dan wil je ineens alles supergoed doen. Nou ja, dat hadden wij tenminste.

Ik vond toen ergens een boekje, en dat boekje zag er heel volkoren uit. Het was een boekje waarvan je aan de buitenkant al kon zien dat je er héél gezond van werd.





Plaatjes stonden er niet in. Wel veel basisrecepten.

Nou, het lijkt misschien maar een saai en knullig boekje, maar ik heb hier al die jaren ons hele basismenu uit gehaald.

En we hebben weinig ziekte gehad in ons gezin. Of dat hierdoor kwam? Dat weet je nooit zeker. Maar feit is wel, dat we met 4 kleine kinderen al 8 jaar in Bussum woonden, en toen pas voor het eerst kennis maakten met onze huisarts. Omdat Eline op de zwembad rand was gevallen. Er zat een groot gapend gat in het kleine koppie.

Maar verder, nóóit geen griepjes of ziektes of rare dingen. Niks. En dat zegt toch wel iets.





Onze favoriet waren de wereldburgers.

Haha wat hebben wij die vaak gegeten! 'Mam krijgen we wereldburgers?' de kinderen vroegen er vaak om.

Verder waren het normale kinderen hoor. 😄 Die liever patat en pizza en knakworst en witte rijst en witte pasta aten, dan al die volkoren dingen die ik maakte. Maar toch, wenden ze eraan. En nu zijn het alle vier groente-eters.

We-reld-bur-gers.

Eérst gebruikte ik jarenlang het basisrecept, maar daarna werden ze steeds anders. Het is gewoon, één deel gehakte groente, één deel granen, en één deel kaas, en dan nog ei, en kruiden en zout.

Vandaag maakte ik ze ook. Maar nu een hele bende wereldburgers in één keer. Dan kan je er veel verschillende groenten in wegstoppen.






De verhoudingen waren nu weer wat anders. Ik nam één kilo groente. Dus één kilo ná schoonmaken. Alles van de tuin, bieten en ui en pastinaak en prei en knol (van de koeien) en wortel en selderijknol en ook wat van het selderijblad.

En alle kaas die we in huis hadden. Dat was ongeveer 700 gram.

En twaalf kleine eitjes, dat is ongeveer 4 'normale', en ongeveer 800 gram rogge. Die moest eerst gemalen worden uiteraard. (Natuurlijk kan je ook havervlokken of ander kant en klaar graan nemen)

En toen nog een hele rits kruiden. Kerrie en koriander en peper en komijn en knoflook en gember. Gewoon. Wat je hebt, en lekker vindt. Oja, en zout natuurlijk. Proef ook vooral.






De groenten werden fijngemaakt in de keukenmachine. De kaas ook. De rogge werd gemalen. En toen alles bij elkaar. Eitjes en alles ging erin.

Alles mengen met de handen. Het leek echt sprekend op gehakt! Door die rode biet natuurlijk!

Het kopje van de selderijknol zette ik op een schoteltje water. Die gaat later weer in een pot aarde. Van Annemieke geleerd. Dan groeien er de hele winter lekkere verse maggi achtige blaadjes uit.




Dan heb je dus twee-en-halve kilo lekker geurend groente gehakt. Wow. 

We-reld-bur-gers.

Ik vind de naam mooi gevonden. We gaan ze nu vormen, die burgers. Eerst maak je ballen. Neem een klont in je handen en maak er een balletje van. Zo groot als een flink ei ongeveer.

Oh wacht, éérst moet je een paar vellen bakpapier in vierkantjes knippen, om ze op te leggen. Elke bal op zijn eigen papiertje. Een hele rij ballen naast elkaar.





Ze hoeven niet per se mooi rond te zijn.

We-reld-bur-gers.

Ze zijn niet allemaal hetzelfde. De wereldburgers. Dat hoeft ook niet. Het voorbeeld, in het boekje, was prachtig mooi rond.

Maar ..... nergens in het boek staat, dat alle anderen ook zo mooi rond moeten zijn. Ook als ze helemaal niet op het voorbeeld lijken, zijn ze tóch goed. Want de ingrediënten van al die wereldburgers, zijn hetzelfde. Alleen de buitenkant .... is soms verschillend.

👪👫👬👭👪👫👬👭👯 👪👫👬👭👪👫👬👭👯👪👫👬👭👪👫👬👭👯







Ze mogen best een beetje minder rond, een beetje ovaal, wat hoekjes, een beetje kleiner of groter.

Maakt niks uit.

We-reld-bur-gers.

Allemaal naar hun eigen aard. Ze zijn allemaal goed genoeg. Geen één is minder, of beter, dan de ander.





Druk ze dan plat met een vork, die je steeds tussendoor in water doopt. Dan plakt het niet. En zo  krijg je mooi gevormde burgers.

Ik leg ze in stapeltjes van vier, en zo gaan ze in de vriezer. Los. Als het bevroren is gaan die stapeltjes in een vriesdoos. Nou, wij kunnen weer even vooruit met de burgers!

En nu waren er twee over, en was ik vanavond alleen met avondeten. Dusse .......







Die twee wereldburgers zijn dus al soldaat gemaakt!

En al die anderen, die wachten in de vriezer, tot ze aan de beurt zijn.

Zo mooi als die van de Allerhande zijn ze niet. Echt, lang niet. Haha ze zien er nogal volkoren uit, mijn burgers. Maar ze zijn lekker joh!!

Misschien ga je nu ook wereldburgers maken. Maak ze gewoon zoals je zelf wil, volgens je eigen recept en je eigen creativiteit. Alle burgers zijn prima, of ze rond of scheef of dik of dun of een beetje aangebrand of een tikkie te zout zijn ....

 .... we-reld-bur-gers. 

Allemaal perfect, zoals ze zijn!!








De Allerhande heeft dit keer helemaal gelijk.  😊

👪👫👬👭👪👫👬👭👯 👪👫👬👭👪👫👬👭👯👪👫👬👭👪👫👬👭👯



9 reacties:

Lies zei

(H)éérlijk !
Lie(f)s.

Willem zei

Het is al lange tijd mijn overtuiging dat het niks uitmaakt in wat voor gezin je opgroeit als het op voorkeur voor eten aankomt. Ikzelf kom uit een gezin van 8 kinderen en mijn moeder was een op-en-top groente- en fruitmens. We hadden een groot aantal fruitbomen in de hof staan en onze groentetuin had een behoorlijk formaat en was omzoomd met bessenstruiken en ander klein fruit. Zomer en winter dus volop fruit en groente ter beschikking. We aten wel vlees, want iedere najaar werd minimaal 1 varken geslacht, maar het was bepaald niet een onmisbaar deel van de maaltijd. Er werd wel gemuiterd als er geen of weinig groente was. Desondanks heeft ongeveer de helft van mijn broers en zussen zich ontwikkeld tot echte vleeseters toen ze op zichzelf gingen wonen. Vaak onder invloed van de aangetrouwde kant.
Mijn eigen kinderen heb ik ook altijd ruimschoots groente voorgezet, maar het merkwaardige is dat zoonlief plichtmatig groente en soms wat fruit at, want hij had geleerd dat groente en fruit essentieel zijn voor de broodnodige vitamientjes en mineralen. Dochterlief daarentegen leeft zo ongeveer vegetarisch en is altijd verzot geweest op groente en fruit.
Ook heeft, naar mijn ervaring, de voorkeur of tegenzin voor groente en fruit weinig met doktersbezoek te maken. Zoonlief heeft lange tijd, in mijn ogen althans, vrij ongezond geleefd door een minimale groente en fruitconsumptie en kwam desondanks nooit bij de huisarts. Toen ik hem de afgelopen kerstdagen vroeg wat voor huisarts hij had, moest hij me het antwoord schuldig blijven, want al de tijd dat hij in Zeist woont en werkt, al een jaar of 10, was hij er nog nooit geweest en het lag hem vaag bij dat de praktijk overgenomen was.
Wat me nog even van het hart moet als ik burgers maak, dan moeten ze wel mooi rond zijn. Ik denk dat dat een tic is die ik van mijn vader heb overgenomen. Als die man een krant in de oudpapierbak deed, dan werd de krant zo secuur opgevouwen dat je niet zien kon dat hij gelezen was. Hij was echt van 'kaant-en-recht zoals dat in het Drents heet.
Nou kan ik met een gerust hart een slecht opgevouwen krant in de papierbak mikken, maar heb bijvoorbeeld wel erg de pest in als tijdens het koken het aanrechtblad nat wordt. De vaatdoek is voor mij meer dan onmisbaar. En nog een op te biechten zonde; keukenmessen doe je niet in de afwas, maar maak je apart schoon en gaan zeer zeker niet tussen het bestek in de afwasmachine. Al twee belangrijke redenen dat is zelden tezamen met eega in de keuken werk. Onze werkwijzen liggen te ver uiteen om de vrede te bewaren.

Adelheid zei

Mooi verhaal van Willem weer! En ik ben het met hem eens: dat het weinig of niks uitmaakt hoe je bent opgevoed wat eten en drinken betreft (ik ben daar zelf een goed voorbeeld van!). Mijn kinderen hebben allevier hun eigen voorkeuren, ongeacht mijn opvattingen en wat ik ze voorzet.

Eerlijk gezegd vind ik altijd dat jullie wel veel ziekte hebben! Regelmatig komt het voorbij in je blogs dat iemand (buik)griep heeft. Ik heb weleens gedacht: wat zijn ze vaak ziek bij Clarien. 't Is blijkbaar maar net waar je het mee vergelijkt. Voor griep zijn we niet erg vatbaar, maar verkouden zijn we wel regelmatig. Soms lijkt het of we een tik van de griep hebben, maar het zet nooit echt door. Zou dat ook in de genen zitten, waar je vatbaar voor bent?

Clarien zei

Altijd leuk weer, even de reacties lezen bij de koffie.

Eigenlijk ging mijn blog ergens anders over, als je tussen de regels doorleest, maar waarschijnlijk was ik daarmee te vaag. Ik probeerde eigenlijk iets te zeggen over verdraagzaamheid ten opzichte van (anders-geaarde) medemensen.

Volgende keer maar wat duidelijker zijn, denk ik.

Dank weer voor jullie aanvullingen. Zelf denk ik dat het heel bepalend is wat je je kinderen voorzet, niet alleen voor hun gezondheid, maar ook voor hun latere keuzes. Maar daar kan je uiteraard heel anders over denken! ;-)

En verder, zijn wij eigenlijk nooit ziek hoor Adelheid. Misschien één dag per jaar? Maar het lijkt misschien vaker, omdat het in een blog altijd een beetje breed wordt uitgemeten ...

johanna zei

mooiii Clarien, ik zag meteen de matafoor in het kader van de Nashville papers.
Echt heel moii en over nagedacht!

We zijn van binnen allemaal gelijk!

johanna zei

O en je recept is top.
Eind jaren zeventig maakt ik ook al vega burgers van havermout voor mijn toen 12 jarig neefje, als hij kwam logeren.

missc50 zei

Het lijkt me een handig kookboekje. Ik kon nog een exemplaar vinden, 2e hands, in goede conditie. Dus wil ik het gaan bestellen. Bedankt voor de tip.

Willem zei

Toen ik zag dat je wereldburgers vet geaccentueerd had, kwam meteen de gedachte met de Nashville papers bij me op en dat was het laatste waar ik op dat moment nog zin in had om op te reageren. Dat is een discussie die ik net zo belachelijk vind als die over het boerkaverbod. Het gaat in beide gevallen om een paar honderd mensen en er wordt gedaan of er geen groter probleem is op deze aardbodem. Het enige wat voor mij belangrijk is in beide discussies is dat de aanhangers het uit vrije wil doen. Gedwongen is altijd en onder alle omstandigheden fout. Over persoonlijke vrijheid mag het van mij gaan, maar helaas zie ik nog te vaak dat de vrijheid van de een verwordt tot onvrijheid van de ander door gebrek aan verdraagzaamheid bij (een van) beide partijen.
En om maar een 'statement' af te geven over hoe ik sta in de LHBT-discussie: 'als twee mensen van elkaar houden, waaraan ontleen ik dan het recht om dat af te keuren'

Adelheid zei

Ook ik had het wel direct door hoor Clarien, maar ik vind jouw blog te vrolijk en te leuk om het te laten overschaduwen door genoemde discussie. Ik geef mijn mening hier dan ook niet!