Zelfvoorzienend met kruiden en specerijen

on dinsdag 27 januari 2015



Dat boek van de kringloop, over kruiden en specerijen, wat je zelf allemaal kan kweken, dat zette mij aan het denken.

Want, kerrie, kaneel, kruidnagel, nootmuskaat, zwarte en witte peper,  ... vul maar in, al die specerijen waar we ineens vanaf de 18e eeuw ofzoiets ons eten mee gingen kruiden. Die heeft de zelfvoorziener dus niet. No way dat je in Nederland de kruidnagelboom kan kweken. Groeit alleen maar in Azie. Kaneel? Kan je ook wel schudden. De tropische kaneelboom groeit hier ook niet.




Mmmm, hoe moet dat dan? Nou, ik dacht, gewoon maar kijken wat hier wél groeit, en het daarmee doen. Want als je wil eten van het land, dan moet je je denken een beetje omdraaien. Het is niet ... 

ik kweek wat ik wil eten

Maar het is .... 

ik eet wat ik kan kweken

Ja en dat is een ander verhaal. Je moet je dus aanpassen aan je klimaat, aan je grondsoort, aan de tijd die je beschikbaar hebt. Best een uitdaging! 

Voor degene die niet een grote tuin heeft is er goed nieuws! Kruiden, daar heb je niet veel ruimte voor nodig! Dat kan allemaal heel goed in potten.





Ik ben de afgelopen week maar begonnen met kijken welke kruiden en specerijen ik kan kweken. En wat we zoal in ons eten gebruiken. Nou, voor de thee is het makkelijk. We hebben een huismixthee, die bestaat uit kruiden die het afgelopen seizoen zijn geteelt en gedroogd.



Die thee is prima. Daar kan je natuurlijk mee varieren door sterk smakende kruiden als citroengras en munt apart te houden en die er wel of niet door te doen. Allemaal lokale kruiden, dus wat de kruidenthee betreft, geen probleem voor de zelfvoorziener.

Maar nu, het eten. Wat gaat daar zoal door? Waarmee breng jij bijvoorbeeld je gehakt op smaak?




En, ook heel belangrijk, wat gaat er door de sla dressing? Salade en rauwkost is een groot onderdeel van het menu van een zelfvoorziener en dat moet wel goed gekruid worden natuurlijk.






Het grappige is, als je begint met kruiden uit eigen tuin te gebruiken, dan verdwijnen de potjes Verweggistan kruiden heel snel naar achteren in je keukenkastje, en je mist ze nauwelijks meer. Want bijna alle populaire kruiden en specerijen, zoals mosterd, munt, gember, komijn en karwij, koriander, dille, bieslook en basil, tijm en oregano, mierikwortel, rozemarijn, salie, maggi, selder en kervel, anijs, chilipeper, knoflook....

.....  nou, wat is er nog meer? En het groeit hier allemaal gewoon!! Op onze eigen bodem! Fantastisch toch? Veel daarvan is zelfs winterhard! Nou ja zo lang het niet te hard vriest tenminste!





Okee, genoeg theorie! We gaan aan het KRUIDEN KWEKEN vandaag!!

Heb je geen tuin maar alleen een balkon, of alleen maar een vensterbank? Geen enkel probleem. Je kunt alles in potten kweken. Dat doe ik ook vandaag.

Om te beginnen, kies je favoriete kruiden. Koop zaadjes, of vraag ze aan iemand met een moestuin. Ik heb in maart of april ook weer een zaden-weggeef rondje!





Dan een paar schone potten vullen met potaarde of zaai-aarde. En dan gaat het net zo als gisteren met de sla. Dus aarde plat maken met een steen, dan zaaien, dan door een vergiet een beetje aarde over de zaadjes. Ik leg de zaaizakjes op de potten, om te onthouden wat in welke pot zit.





Vervolgens, zet de potten in een schaal met water, en sproei ze flink nat van boven. Dan kun je er glas op leggen of keukenfolie erover, en dan zet ze op een lichte en warme plek.




Dat ziet er toch supergezellig uit? En je hebt er veel aanspraak aan, want ze willen graag elke dag even worden toegesproken, die kruiden! :D  Dan zal je zien dat over een dag of wat komen de eerste groene kiempjes boven. Haal dan meteen het plastic eraf, en wel blijven sproeien. Het moet niet kletsnat maar wel licht vochtig. Het zijn babietjes he? Goed voor zorgen!

Het is zeker de moeite waard om een boek over kruiden te kopen. In elke kringloper kun je die vinden. Dan krijg je vanzelf handigheid met kruiden.



Je zult zien ... het gaat niet meteen allemaal goed ;-)   Zelf heb ik bijvoorbeeld ook basilicum gezaaid, wat officieel pas kan in mei. Dus dikke kans dat die helemaal niet opkomt. Maar ... gewoon proberen. Want je staat versteld soms van die kruiden. Het zijn zulke taaie plantjes, ze groeien soms zelf beter tussen je stoeptegels dan in een mooi potje met rijke potgrond.

Mierikwortel, gember en citroengras, dat gebruiken wij thuis vaak in het eten. Nou, makkelijk zat. Van mierikwortel knip je een stuk wortel in stukken en stopt die stukjes in de grond. Het kan zelfs in de schaduw. Het is een verschrikkelijke woekeraar, dus hou hem in de gaten. Ik heb zo'n tien stukjes mierikwortel gepoot op Moeskers Moestuin, aan de schaduwkant van de rabarber.







En de gember daarvan stop je een stukje in potaarde, en dan binnen opkweken. Na verloop van tijd gaat dat groeien, je krijgt een plantje, maar het gaat natuurlijk om die wortel, die ondergronds aan het groeien is. En citroengras ... nog nooit geprobeerd, maar ik heb onlangs een plantje gekocht, en die in een pot aarde gezet. Nou we zullen zien of dat wil groeien in onze vensterbank!




Het zou geweldig zijn .... ook je eigen specerijen en kruiden allemaal kweken. Geen potjes meer. Geen verre landen en verre kruiden. Haha de hele VOC kan opdoeken. Oh wacht, die is al opgedoekt! :D



Alhoewel .... geen kerrie meer .... geen kaneel .... geen vanille ....  :-(

9 reacties:

xxwebberxx zei

waar koop je die mierikswortel eigenlijk?, ken het wel van in een potje, maar vers lijkt het me nog lekkerder, heb hier in de omgeving nog nooit ergens verse mierikswortel gevonden

Clarien zei

Meestal wel bij een natuurwinkel te koop. Ik heb hem gekocht bij de Groenteclub maar ja die is alleen hier in Bussum ....

Spaarmoeder! zei

Leuk blogje weer! Dit weekend gaan we naar Vreeken in dordrecht voor wat nieuwe zaden en de rest haal ik over twee weken bij Lidl.

madelief zei

Zou het niet handig zijn om met schoolbord krijt de kruidennamen op de potten te zetten? Ik zelf zou kaneel niet kunnen missen, gooi het overal doorheen ;-)

Clarien zei

Bij de stenen potten misschien. Is wel een idee! Ja en kaneel zal lastig worden. Maar kerrie is opgelost! Want kerrieplant groeit hier wel!

Shirley zei

En kruidnagel hebben we niet, maar nagelkruid,dat groeit hier als onkruid :-) De wortelstokjes daarvan zijn een prima vervanger van kruidnagel.

Clarien zei

Nagelkruid. Heb hem even gegoogeld en hij heeft net als kruidnagel ook nog een pijnstillende werking. Mooi. Die komt op de tuin! thanks Shirley

eigenwijzehuisje zei

Leuk zeg, ik ben er hier toevallig ook net mee begonnen, binnen kruiden opkweken. Vooral bieslook, peterselie, citroenmelisse en munt, mmm! Wat voor kruiden heb jij in je theemengsel zitten? Dat lijkt me erg leuk om zelf samen te stellen.

Clarien zei

Nou, hm, ik heb helemaal geen recept. Ik was al die kleine potjes met gedroogde kruiden een beetje zat en heb het door elkaar gedaan met ook nog wat losse rooibos. Maar uit m'n hoofd zit er in ... munt, lavendel, kamille, goudsbloem (alleen oranje bloemblaadjes), tijm, citroenmelisse en citroenverbena, valeriaan, gedroogde appelschilletjes, braam en zwarte bessenblad, en steranijs.

We zijn er niet ziek van geworden, het is lekkere thee. Maar hij is dus elk jaar anders! Kijk wel uit met sommige combinaties. Kamille, zonnehoed en valeriaan zijn bijvoorbeeld licht medicinaal, dus daar geen enorme hoeveelheid van erdoor doen. Gewoon van alles een beetje.