Huizen.

Huisjes kijken. Van buiten dan. Als je dat ook leuk vindt, kijk dan even mee. Ik was vandaag (alwéér) op stap. Samen met vriendin Marjolijn die nog in Bussum woont, ga ik eens in de zoveel tijd ergens in Nederland naar een leuke plaats.

Koffiedrinken, lunch, winkeltjes kijken, en een stadswandeling lopen. En kletsen.

We waren vandaag in Huizen, het oude vissersdorp in het Gooi. En we hadden geluk, want toevallig nét vandaag, was er een georganiseerde wandeling met een gids, door het oude deel van het dorp.

Even rondkijken in de plaatselijke VVV, waar de gebruikelijke folklore ligt uitgestald, en dan gaan we. Achter gids Joke aan!

Meteen buiten wijst ze ons de enige echte nog functionerende gaslantaarn aan, die Huizen rijk is. Hij wordt 's avonds echt aangestoken. Met een laddertje dat precies tegen één van die uitsteeksels aan past.

'Wordt wel een probleempje straks,' zegt ze, 'als Huizen van het gas af gaat.'

We drentelen achter haar aan de Boerensteeg in. En nu wordt het een beetje technisch, en ik hoop dat ik het goed zeg  allemaal .... maar hier zie je een typische Hallenhuisboerderij, een soort van boerderij die heel langgerekt is. Want aan de ene kant zat de deel, en je had de hooiopslag (soms erboven en soms aan de zijkanten), en de stallen, en dan ook natuurlijk nog het woongedeelte.

Va de boerderij in de Boerensteeg lag het achterste deel in de ene straat, en het voorste deel, het woonhuis, in de andere straat. Zo lang waren ze.

achterkant, was vroeger de deel

voorkant, was het woongedeelte

Vervolgens komen we bij het een ander soort boerderij. Volgens mij heet het een Knikboerderij??Omdat de voor- en achtergevel in een knik staan, ten opzichte van elkaar. Maar ik vond het ook vooral nét het huis van Hans en Grietje.

Mooi detail, in de tweede foto zie je in de rechter zijgevel een soort van bogen gemetseld. (klik even op de foto voor een vergroting) Weet je waarom? Hier zaten éérst ramen. Maar toen werd er belasting geheven op ramen. Hoe verzin je het! En toen metselden mensen doodleuk een paar ramen dicht.

Scheelde centen. Dan maar donker! Haha.

En deze hierboven, daar woonde twee eeuwen geleden burgemeester Voorthuizen. Hij liet die enorme klokgevel ervoor zetten. Die gevel is een beetje .... over de top. Het huis erachter is namelijk vrij simpel van bouw, maar de gevel heeft allerlei pompeuze stijlen.

Barokke vazen op de hoeken, geribbelde zuilen, klassieke kroonlijsten.

Maar ja toen had je natuurlijk geen Porsche of Range Rover om voor de deur te zetten, dus dan maar zo'n gevel.

Zoon Willem van 14 mocht de eerste steen leggen.

Wat je veel ziet op de huizen, zijn mooie windvangers. Vroeger hadden die een betekenis. De windvanger zei iets over de bewoners. Over hun beroep of liefhebberij.

(nu zijn gewoon ze bij bol.com in alle soorten en maten)

We zien het ene steegje na het andere, het ene mooie doorkijkje na het andere. Joke vertelt van de vele bakkertjes en winkeltjes die er waren. In vele schipperswoninkjes kwam een winkeltje, als de vrouw des huizes, bijvoorbeeld na een storm op zee, weduwe was geworden.

Dan kon ze nog iets verdienen. Het witte huis hieronder heeft zo'n 'uitstalraam' wat dus een winkelraam was.

En ook hebben vele huizen zo'n houten bord bovenop, dat iets voorstelt. Zo'n bord heet een 'makelaar'. Deze hier onder zat bovenop een timmerloods.

Je ziet misschien wel de spijkers en het gereedschap erin afgebeeld  (ik zelf eerlijk gezegd niet zo goed..)

'Kijk,' zegt Joke, 'en hierboven in dat huis, daar woonden Zwarte Aaltje en Geesie, de mutsennaaisters van het dorp. Elke vrouw droeg vroeger een kraakheldere witte muts, en Aaltje en  Geesie streken en stijfden die.

Zelf waren ze niet zo 'van het wassen' maar de mutsen werden kraakhelder. De zussen bezaten nog meer huisjes, die ze verhuurden. Maar ze gaven haast geen cent uit. Na hun dood werden vele biljetten van 100 gulden achter het behang gevonden.'

foto: Huizer Museum

En dan ..... komen we bij Joke's eigen huis langs. Ze heeft eerst in de achterste helft gewoond. Toen de voorste helft te koop kwam, hebben ze dat erbij gekocht en er één huis van gemaakt.

Je ziet nog wel dat het huis twéé ingangen heeft, en dus ook twéé klompenhokken. Dat zijn hokjes, die aan de buitenkant van de deur werden gebouwd, tegen de tocht, en als extra ruimte. En om je klompen uit te trekken natuurlijk.

Ik vind het een leuk idee, zo'n klompenhok. Je kunt er ook een bankje of wat planten in zetten. Onthouden!

Het huis hieronder, daarvan is het dak 'opgetild'. Het huis was dan te klein, en het werd gewoon een beetje groter gemaakt, door de hoek van het dak aan één kant te vergroten. Ook al die driehoekjes moesten dan weer opnieuw worden gemetseld.

En dat ging dan niet altijd even precies. Want je had goeie en minder goeie vaklui natuurlijk ....

En de drie foto's hieronder, daar zie je het oudste huisje van Huizen. Ik meen uit 1653. Ook dat is aan één kant 'opgetild'. En ook is er tegenwoordig ene B&B achter, compleet met zwembad.

Ook het oudste huisje van Huizen gaat met zijn tijd mee.

Langs de bekende bakker Kruijmer lopen we terug. Het ruikt naar speculaas. Joke zegt dat het hier vanaf november tot na de feestdagen naar speculaas ruikt. De klanten komen van heinde en ver.

Maar wij hebben geen tijd voor de bakker. 

Hoe leuk dat ook is, wij willen nog een ander bezoekje afleggen. Want hier in het oude dorp van Huizen wonen ook onze eigen Joost en Grace Westland. Van de kaas.

Even bij ze langs, een bakkie doen.

Joost weet alles en alles van het dorp en de geschiedenis. Dus we krijgen nog een heel college! En ook laat hij krantenknipsels zien en oude boeken. En kijk, foto's hangen er ook, van zijn voorouders, voor wie die hagelwitte mutsen wel es wil zien ....

Een muts met een dichte rand betekende dat je in de rouw was. En een opengewerkte muts, dan was je dus niet in de rouw. Maar meestal was je wel in de rouw, want er waren grote families, en veel schippers, en vaak ... zware stormen.

Kijk, zó was het toen.

.... en zo is het nu bij hun in huis.

We gaan weer es op huis aan.

Dág mooi(e) Huizen!