Dwars door Amish County.

Voordat we weer op weg gaan rijden we nog even langs zo´n handige Amerikaanse supermarkt, waar ook weer alles net iets groter en méér is dan wij gewend zijn. Een grote afdeling organische groenten en fruit is hier.

En de prijzen vallen best mee, vergeleken bij wat wij in Nederland voor verse biologische produkten betalen. Zeker als je bedenkt dat ze hier niet zo tuinbouw gericht zijn als bij ons met al onze kassen in het westland.

En dan ..... het volgende deel van de reis! We zeggen Ilene gedag en rijden dwars door drie staten naar het noorden. Vanuit Maryland rijden we de staat Pennsylvanie binnen. Dit is de plek waar eeuwen geleden veel orthodoxe gelovigen uit Nederland en uit de rest van Europa zich gingen vestigen. In hun eigen land waren ze niet meer welkom, en hier in Pennsylvanie wel. William Penn, waar de staat naar genoemd is, was juist heel blij met al die hardwerkende en vaak zeer vredelievende pioniers.

Ze wonen er nog steeds. En, heel bijzonder, een aantal van die eerste groepen hebben dwars tegen alle moderniseringen in hun oude leefwijze en geloof behouden. Ze leven nog bijna net als een paar eeuwen geleden.

Dat zijn bijvoorbeeld de Old Order Amish, de groep mensen waar ik me enorm voor interesseer. Niet alleen omdat wij veel van hun handmatige boerenwerk en handwerk kunnen leren, maar ook omdat ze zo stevig in hun schoenen staan en gewoon alleen maar doen waar ze zelf in geloven en achter staan.

Het landschap in het meest oorspronkelijke deel van de Amish, Amish County, is schitterend. De boerderijen hebben geen electriciteit, hooguit een generator om bijvoorbeeld de melk koel te houden. Dat zijn voorschriften van de overheid. Het is hier stil, je hoort geen trekkers en andere machines, het lijkt wel alsof je een eeuw in de tijd terug reist!

Helaas heeft het toerisme de Amish ook ontdekt, vooral door de film ´Witness´ met Harrison Ford.

Dat is jammer ....... maar het heeft ook een voordeel. Want het toerisme bied ook extra inkomsten voor de Amish. Zij mogen dan binnenshuis geen electriciteit gebruiken, en doen ook het boerenwerk nog met paarden en handmatig. Maar om in hun onderhoud te voorzien mogen ze wel buitenshuis van die voorzieningen gebruik maken. Bijvoorbeeld meerijden in een auto om op hun werk te komen, of op hun werk de bestaande elektrische apparatuur gebruiken.

handgemaakte houten meubelen

Sommigen vinden dat hypocriet, maar dat is het niet. Want de Amish zijn op zich helemaal niet tegen elektriciteit en auto's. Maar ze willen het gewoon niet in hun eigen huis omdat ze bang zijn dat ze daar hebzuchtig en gemakzuchtig van worden. Bij het werk buitenshuis sparen ze elke dollar op en zodra het mogelijk is kopen ze een eigen farm met land om weer volgens hun vertrouwde en zelfvoorzienende wijze te leven.

Wij rijden Lancaster binnen ...

..... met natuurlijk de onvermijdelijke Town Hall. Ook zit hier in Lancaster de oudste overdekte boerenmarkt, de Central Market. Maar helaas is die vandaag dicht.

Mirjam en ik zijn zowat de enige toeristen, het echte seizoen is nog niet begonnen! Heel fijn want het is dus nog heel rustig in de straten en de restaurants.

Wat ons goed bevalt is dat je hier overal in de States, behalve natuurlijk bergen Fast Food, ook prima gezond kan eten. Ook hier is de gezondheidsmanie toegeslagen! Leuke ideeën weer voor allerlei recepten!

Wij slapen in het dorpje Paradise, in een farm die ik op internet had gevonden, midden in het boerenland .... maar ik kneep hem wel een beetje want het is altijd een verrassing natuurlijk wat je aantreft! :D

Nou, dit was een schot midden in de roos!!!

Brandschone kamers, twee enorme bedden met handgemaakte quilts, een vriendelijke mevrouw die ons allerlei tips gaf voor de omgeving. Maar daar kwamen we helemaal niet aan toe want we wilden eerst een stuk wandelen door de heuvels, en zijn ruim twee uur onderweg geweest. Het was echt Paradise daar!

Haha ja hoor ik moest weer even graven! Hier bij deze Amish farm met kassen was de grond leem achtig, maar ook met heel veel stenen erin. Mooi wit gesteente was het, van die platte stukken, maar het land zat er zo vol mee, dat ik ineens ons eigen zandlandje met helemaal geen stenen in de bodem erg ging waarderen.

Wát een werk, als je nieuw land gaat bewerken, en je moet eerst al die stenen uit de bodem halen ...

Iets verderop aan een heel stil landweggetje zagen we een schooltje. De Amish hebben een één-lokaals systeem, waar alle kinderen samen les krijgen. Tot hun 14e gaan ze naar school, daarna helpen ze thuis op de boerderij tot ze gaan trouwen en zelf een farm kunnen kopen. Een enkeling gaat na de basisschool door naar een soort van ambachtsschool.

Kijk maar even mee naar dat schooltje!

Aparte toiletten voor jongens en meisjes, heel eenvoudig, buiten. Een kleine speelplaats voor de kleintjes en een wat groter veld voor de groten om baseball te doen of andere spelletjes, maar alles wel met zo weinig mogelijk nadruk op competitie.

De farms zijn zelfvoorzienend. Alle boerinnen hebben naast hun drukke huishoudelijke werk een grote groentetuin, waar ik natuurlijk nieuwsgierig rondkeek, maar nog weinig groenten te zien. Het is hier ook lang koud geweest.

Zo'n boerenplaats is heel compleet, met vee, land, vaak wat fruitteelt en groente. Als pa en ma ouder worden gaan ze wonen in het Dawdi huis, een kleinere woning achter op het erf. Ze helpen nog wel mee en zorgen voor de kleinsten. De jongste zoon neemt meestal de farm over, de andere kinderen krijgen hulp van ouders of schoonouders bij het kopen van een eigen plaats. En verder ... sparen sparen natuurlijk! :D

Dan zien wij ergens, vlak bij een oude enkelbaans spoorlijn, een trap omhoog lopen. Even kijken!!

Nou ook weer net iets voor ons! Het is een heel oud begraafplaatsje .... met graven van de allereerste pioniers die hier ooit op dit land zijn begonnen! Dit soort dingen staan niet in toeristengidsjes daar moet je gewoon toevallig tegenaan lopen!

Als je ooit in Paradise komt ... het ligt aan de Black Horse Road, vlakbij het spoorbaantje!

Eigenlijk zou ik hier weken willen blijven, wel een weekje willen meewerken op zo'n mooie farm. Maar we zijn hier maar één nachtje. Ook s nachts is het doodstil en heel donker. Maar s ochtends vroeg hoor je al rond 5 uur het eerste geklikklak van paard en wagens die langsrijden ...

De boerin is dan al druk aan de was. maandagochtend moet de was vóór het ontbijt aan de lijn hangen, dus met al dat wringen enzo betekent dat om 4 uur opstaan. Toen draaiden wij ons nog even lekker om hoor!!

Maar vroeg opstaan is aanstekelijk, en zo rijden wij rond 7 uur al door het land, op weg naar een ontbijt restaurant. De boeren zijn dan allang aan het werk achter de paarden.

En daar ..... is een boerderij met een soort winkel! Beetje oud en onopvallend, maar veel en veel leuker natuurlijk dan zo'n toeristenshop!! Dus we gaan maar es kijken bij meneer Jacob Stoltzfuz, zoals ik hem maar even noem.

In de schuur blijkt een originele houtwerkplaats te zijn, waar Jacob met de hand, zonder electra, meubels maakt. Dat doet hij dus náást het boerenwerk, voor extra inkomsten. Die meubels maakt hij in opdracht, en het winkeltje stelt eigenlijk niks voor, dat heeft hij er gewoon bij maar volgens mij komt hier haast nooit iemand.

Vanuit de werkplaats gaat een trap naar boven waar de winkelspullen staan. Tja, het zijn van die houten meubelen die vroeger bij je opa en oma in huis stonden. Onverwoestbaar ... dat dan weer wel.

Haha maar goed in het vliegtuig kunnen we niet veel meenemen natuurlijk! Omdat hij al dat gedoe heeft door ons, we houden hem dik van zijn werk met ons gevraag, koop ik toch maar een mooie kleine houten kapstok. En dan ... laat hij de kaarten zien. En dat is ook bijzonder. Een van de dochters van Jacob zit in een rolstoel. Zij maakt die kaarten helemaal met de hand. Alles netjes met kleurpotloden ingekleurd .... wat een priegelwerkje zeg!

De Amish hebben géén zorgverzekering. Als er iemand ziek wordt of in een rolstoel komt betalen ze al die zorgkosten zelf. Dus .... van die kaarten nemen we maar een vrachtje mee!

Wij willen vanalles weten maar na een tijdje bonsjoert Jabob ons de deur weer uit. Want hij moet weer aan het werk! :D

De toeristische 'old Amish markets and antique shops' laten we links liggen. Maar dan zie ik ineens bij een gewone winkel in hardware allemaal steppen en koetsjes staan. Dat betekent dat dát een winkel is waar ze zelf hun spullen kopen! Ha! Veel interessanter.

En ja hoor daar vind ik waar ik stiekum op hoopte!! Prachtige handbestuurde tuinbouw en landbouw werktuigen! Wij naar binnen natuurlijk! Alle medewerkers zijn Amish mannen dus uit respect heb ik daar geen foto's van. 

Maar kijk hier even wat een mooi apparaat! Ik heb een van de medewerkers gevraagd of ik zo'n ding kan bestellen en laten opsturen naar Nederland, nou dat wist hij niet, maar hij ging het navragen en ik heb nu genoeg documentatie om zo'n prachtig werktuig te bestellen, hoop ik. Want aan websites doet de firma helaas niet.

Wat een prachtig landschap en wat een vriendelijke mensen. Ik hoop hier ooit nog weer terug te komen! Maar nu eerst gaan we verder naar het noorden. Naar vriendin Monica en haar gezin, in Sutton, Massachussets.

Hahaha ..... je moet niet teveel haast hebben hier! Tot binnenkort!