Paddenstoelen en ploffers.

Vanmorgen, klokslag 9.00, stonden Lia en ik weer kannen koffie te zetten in de boshut. En koek snijden en de stoelen en tafels leuk neer zetten en de boel weer even grondig aanvegen. Want het was vandaag alweer derde zaterdag van de maand! En dat betekent ... wandelen! Het thema was paddenstoelen. Ook dit keer was er héél wat animo, bekenden, maar ook weer veel nieuwe gezichten. 

Met ruim 25 man gingen we aan de wandel. Op zoek naar paddenstoelen, al dan niet eetbaar.

Het wémelde in het bos van de paddenstoelen. Als je erop let zie je er tientallen per vierkante meter. Sommige groot en kleurig en duidelijk, anderen zijn piepklein en hebben zich verstopt achter takjes en onder het gras. Maar wat zijn ze leuk en wat is er veel over te leren! Wist je bijvoorbeeld dat de paddenstoelen die je ziet eigenlijk alleen maar de 'vruchten' zijn, en dat de de eigenlijke 'moeder-zwam', die héél groot kan worden, helemaal onder de grond zit?

Ik laat je even wat foto's zien (en moest natuurlijk gezichten bedekken), en zo heb je dan een impressie van de ochtend, en hoe iedereen geconcentreerd staat te luisteren naar Machiel. Hij laat hier een Kastanjeboleet zien, een eetbare soort.

Onderop die boleet zat een viezig sponzig groenbruin laagje. Och, denk je dan, die is beschimmeld, en bedorven dus. Die kan je niet meer eten.

Welnee!! Zei Machiel. Dat moet juist! Als er zo'n groen sponzig laagje op zit weet je juist dat hij wél eetbaar is. Dat laagje haal je er dan even af, en rats rats liet hij dat zien met een mesje, en toen, heel behendig werd de boleet in plakjes gesneden.

Alsof je even een appeltje schilt, leek het wel. 

Omdat paddenstoelen de vruchten zijn van de eigenlijke ondergrondse zwam, kan het niet veel kwaad om ze te plukken. Wel moet je dat voorzichtig doen zonder de zwam te beschadigen. En natuurlijk, net als met alle andere vruchten en bessen die je plukt, neem je nóóit de zeldzame soorten mee, en ook geen handenvol tegelijk. 

Gewoon, een páár, als er tenminste genoeg staan. 

Maar de meesten zijn gewoon alleen voor het bekijken. Prachtig zijn ze!

Het wandelen ging wel met horten en stoten want iedereen wilde overal foto's maken en alles tegelijk zien. Nou ja, dacht ik, laat ook maar. Dan lopen we maar een keer niet zo'n eind. Want je moet een beetje meebewegen, met de groep. En dat betekent dus soms, stilstaan.😄

Stilstaan, en wachten tot iedereen z'n plaatjes heeft, en dan bij de volgende kruising zijn er weer benden paddenstoelen. Wéér stilstaan. Maar we kwamen er hoor! Uiteindelijk waren we weer in de boshut waar de koffie geurde en waar we een tafel hadden klaargezet met allemaal paddenstoelen spulletjes en boeken. Ook dat krantje, waar ik laatst over schreef.

En nu zitten we een beetje onderuit gezakt aan tafel, Poek en ik. Poek is hier om te studeren. Ze werkt bij een groot pensioenfonds, en doet daarnaast nog een opleiding voor CFO. Voor wie dat wat zegt. Maar eerlijk gezegd lag het studieboek .... in een hoek .... en was ze heel wat anders aan het doen. 

Wat ik me goed kan voorstellen als je de hele middag al in al die cijfers hebt zitten wroeten. 

En ik? Ik was aan een tweede paar sloffen begonnen, dit keer voor Poek. We noemen ze .... ploffen, omdat Paul het nog steeds Kabouter-Plop sloffen vindt. Deze zijn alweer wat netter en beter van pasvorm dan het eerste paar. Hopelijk zet die lijn nog door! 😊

En meer tekst heb ik niet vandaag. Of wacht .... de tekst van het paddenstoelenkrantje, die deel ik nog even hier. Voor wie wel eens wat meer wil weten ...... over de wondere wereld van de paddenstoel!

🍄🍄🍄🍄🍄

Paddenstoelen. 

16 oktober 2021 

 

 

Paddenstoelen zijn echte krachtpatsers. Ze ruimen het bos op, ze zijn voedsel voor dieren (en soms ook voor mensen) en ze beschermen planten en bomen tegen ziektes. Paddenstoelen zijn planten noch dieren, maar … fungi. Schimmels dus! Wat wij zien, die mooie paddenstoel bóven de grond, is in feite alleen maar de ‘vrucht’ van een veel grotere zwam. Die zwam bestaat uit een groot vlechtwerk van dunne draden (zwamvlok of mycelium) dat groeit onder de grond. 

 

Die prachtige mooie gekleurde paddenstoeltjes in het bos, die zijn ervoor bedoeld om te zorgen dat de sporen (een soort hele fijne zaadjes) van de zwam bóven de grond komen, en daar kunnen worden meegenomen op de wind, om elders uit te groeien tot weer nieuwe zwammen. De ‘hoed’ van de paddenstoel (waar de sporen inzitten) staat daarom vaak op een steel, zodat de sporen van onderuit die hoed in alle richtingen kunnen wegwaaien. 

 

Paddenstoelen zijn echte opruimers. Veel bodempaddenstoelen leven van afgestorven materiaal. Laat je wat dood hout, planten, blad, takken, en dergelijke in een hoekje van je tuin liggen, grote kans dat ze hier op en tussen gaan groeien. Ook kunnen ze op levend materiaal groeien.  

 

Daarnaast hebben paddenstoelen ook een andere zéér belangrijke functie voor alle planten in het bos. De zwammen vormen uitgebreide netwerken onder de grond, rondom planten- en boomwortels. Via deze zwamvlokken kunnen bomen en planten beter mineralen en water uit de grond opnemen, nodig voor hun groei en gezondheid. Paddenstoelen in het bos of in je tuin dragen dus in grote mate bij aan de gezondheid van alle flora eromheen! In ruil daarvoor krijgen paddenstoelen van de planten en bomen voedingsstoffen terug, nodig om weer nieuwe vruchten te kunnen laten groeien. Het is een prachtige wisselwerking! 

 

En niet alleen worden planten op deze manier door paddenstoelen beschermd en versterkt, maar ook mens en dier kunnen ervan profiteren. Paddenstoelen en schimmels bevatten veel geneeskracht, en worden gebruikt in veel medicijnen en ook bij de productie van antibiotica.  

 

 

 

Ook zijn paddenstoelen een belangrijke voedselbron, voor veel dieren en insecten. Je kunt dat wel zien, aan de vele ‘hapjes’ die soms uit de hoed zijn genomen. Ook voor mensen zijn veel soorten eetbaar, zoals champignons, shiitake, oesterzwammen, cantharellen, en meer.  Mocht je gaan plukken, zorg dan dat je de regels goed kent. Niet overal in Nederland mag je ze zomaar plukken. En neem altijd iemand mee die kennis heeft van eetbare soorten, vanwege de vele ‘dubbelgangers’ die erg giftig kunnen zijn. 

 

Wat erg leuk is, is om zelf thuis eetbare paddenstoelen op te kweken. Dat kan op vele manieren. Op koffiedrab, of op stro of houtsnippers, of ook gewoon in een pot vochtige aarde. Zo kun je bijvoorbeeld het steeltje afsnijden van een verse champignon. Plant de hoed vervolgens in vochtige aarde, zet de pot donker weg, en wachten maar. Na een tijdje groeien er nieuwe champignons omheen. Paddenstoelen opkweken kan ook buiten, in de tuin, bijvoorbeeld op houtblokken of op ander dood of levend hout. Er zijn vele kant en klare kweeksets te koop met uitgebreide instructies. Op het www is hier veel informatie over te vinden.  

 

Paddenstoelen groeien enorm snel. Soms in één nacht. Dat doen ze door veel water op te nemen, en door hun cellen uit te strekken, in plaats van alleen maar cellen te delen. Ook is de celstructuur van de schimmeldraden heel bijzonder, ze zijn als een soort treinwagonnetjes aan elkaar gekoppeld. Hierdoor kan voedsel snel worden doorgegeven, en kunnen er aan de uiteinden heel snel nieuwe cellen worden gevormd. 

 

Een heksenkring is een groep paddenstoelen in een cirkel. Ze ontstaat doordat de ondergrondse zwamvlok zich steeds maar uitbreidt naar buiten, maar in het midden afsterft, doordat daar het voedsel op is. De zwamvlok groeit dan in een ringvorm. Op die ring groeien de nieuwe paddenstoelen uit. Dus …. in een cirkelvorm! Vandaar die prachtige heksenkringen, die je soms in het bos tegenkomt.  

 

(Er wordt ook wel gezegd dat hier tovenarij en hekserij in het spel is, wat natuurlijk nooit gehéél uitgesloten kan worden …... ;-)  

 

Werkgroep Biodiversiteit 

NBVIJS 

🍄🍄🍄🍄🍄