Feed Your Family.

Onze familie is niet zo verschrikkelijk groot. Maar dat 'familie' moet je breed zien. Familie is ook .... iedereen die hier langs komt. Mensen die op ons pad komen.

Iedereen die dat wil, krijg een doos van de oogst mee. Of meer. Naar behoefte.

Het is zo mooi, dat met al dat uitdelen, dat het toch niet opraakt. De tuin geeft enorme oogsten. En er zit natuurlijk veel werk achter al dat voedsel, de tuin is er echt niet 'zomaar' gekomen. Maar wat  opvalt is, als je begint met uitdelen, dat er dan ook weer zoveel terug komt.

Je krijgt eigenlijk meer terug dan dat je weggeeft.

Niet alleen dat mensen zelf ook gaan uitdelen. Maar het is ook vriendschap, hulp, meedenken als er een probleem is. Wij krijgen echt veel hulp en advies hier uit de omgeving. Maar ook fruit, mest, compost, het mogen lenen van spullen en gereedschap.

Een kruiwagen vol hout, die een overbuurman zomaar op de dam stort. Gewoon. 'Jullie hebben een houtkachel en wij niet. Dus dit is voor jullie.'

Wat voorbeelden, gewoon, van vandaag.

Vanochtend liepen we door de weilanden naar Wim en Jacky, want daar moesten we nog een klusje klaren. Er lag nog wat rommel die ik met het hooien had laten liggen. Dat ging ik met de meiden ophalen.

Wim en Jacky hebben de gevel vol zoete blauwe druiven hangen.

'Lusten jullie druiven?' vroeg Wim aan de meiden. En haalde een trap en ging de ene na de andere tros afsnijden voor ze. 

Véél te veel natuurlijk. Jacky haalde een zak, en met kilo's en kilo's druiven liepen wij terug.

Vanmiddag ging ik de lege emmers van de komkommers terugbrengen naar Bernadette en Atse. Die hadden ze bij ons gebracht toen ze hoorden dat ik naar de voedselbank ging.

Atse pakte de lege emmers aan, spoelde er een om en vulde hem weer met komkommers.
'Die zijn voor jullie zelf.'

Kijk, dat soort dingen bedoel ik dus.

Geven en nemen. Maar vooral geven.

Voor de tuin geldt hetzelfde. Ga ervan uit, dat wat je van de tuin weghaalt, aan oogst, dat je dat ook weer aanvult. De één doet dat met een grote mestgift, in het voorjaar.

Maar zelf doe ik dat met steeds kleine beetjes. Nu de oogst er langzaam af komt, rij ik steeds met een kruiwagen compost terug om de lege plekken weer bij te voeden. Zo hou je de bodem goed gevoed en bedekt, en wordt het jaar na jaar beter en vitaler.

In het voorjaar, tussen de teelten door, ná de oogst, en in het najaar. Zo'n vier keer per jaar gaat er dus een laagje compost op elk bed.

De tuin, dat is ook 'mijn familie'. Die moet ook gevoed. Uien eruit, compost erop.

En dan, het verwerken van de oogst. Daar zou ik weer wat van laten zien.

Vanavond had ik onder anderen een bak wortelen en een wat bloemkolen en hadden we dus die druiven. De mooiste trossen gingen op de fruitschaal, en van de rest werd sap gemaakt.

En .... plastic zakjes verzamelen.

Wortelen hoef je helemaal niet te schrappen en zeker niet te schillen. Zonde! Laat ze even weken in water, en je borstelt het zand er zó af.

Het allerbeste wat groente te bieden heeft, zit meestal aan de buitenkant. Met zijn schil beschermt de plant zich tegen allerlei ziektes en schimmels, en daarin zitten dus de meeste anti-stoffen.

Voor het sap gebruik ik wijnflessen. Dat is vooral omdat ik anders de boel door elkaar haal. Ik gebruik geen etiketten (teveel gedoe) en de kleur van de fles zegt wat erin zit. Wijnflessen voor sap en wijn, doorzichtige flessen voor siropen en azijn.

De druiven gaan in de ontsapper, het is precies één pan vol. Na het stomen heb je in de bovenste pan alleen nog de schillen en de pitjes, en in de middelste pan het sap. Gesteriliseerd en al. Je kunt het zó in schone flessen gieten.

In de koelkast is dit pure sap wel een paar weken houdbaar.

De wortelen en de kool heb ik dit keer geraspt. Want de vriezer zit bijna vol, en als je groente raspt neemt het veel minder plaats in.

Het is ook makkelijk, geraspte groente. Je kunt er heel snel een soep van maken, of in de bolognese saus verwerken,  of bijvoorbeeld voor een worteltaart of bloemkool quiche gebruiken.

Je kunt ook verschillende soorten mengen natuurlijk.

Neem vooral ook de stronk en wat blad van de bloemkool mee. Het geeft een mooi zachtgroen kleurtje, is heel gezond, en geen kip die het merkt.

Dat was dus vanavond. Een restje van de groenterasp heb ik door een brooddeeg gekneed. Dat staat daar nu te rijzen in die bak met theedoek. Daar gaat morgen oude kaas door, voor groente-kaas-broodjes.

Groente door je brooddeeg verwerken is een weer een manier om stiekum wat extra groente in je familie te 'tanken'. En dan noem je het natuurlijk geen bloemkool-wortel-broodjes maar kaasbroodjes-de-luxe ofzoiets. 😊

Kijk. Hoe weinig ruimte dat inneemt in een vrieslade. Toch ruim vier kilo groente, maar nu het geraspt is past het in minder dan een halve lade.

Er was nog zoveel meer vandaag. Ik heb lang bij de kuikentjes gezeten, ze zijn zo schattig. En we zijn er ook achter waar de grote kuikens 's nachts slapen. Want die waren we steeds kwijt.

Dat komt nog.