Jackies en Jillies ... en een verzoekje.

Het goud lag weer op straat vandaag. Overal ligt het. Afgevallen mooi gekleurd blad, van alle soorten bomen, wat je natúúrlijk mee naar huis neemt om je tuin mee te verbeteren. Toch? ;-)

Nou ik wel hoor. Met de bakfiets, de hele middag aan het blad verzamelen. Dat gaat allemaal op een grote hoop, en daar moet je dan over heen lopen om het in te stampen. En dan blijft er van zo'n enorme hoop maar een kwart over ongeveer.

Je kunt ook even wachten met blad verzamelen. Als het straks geregend heeft en de gemeente heeft de prut bij elkaar geblazen, dan is het veel compacter. Maar nu is het leuke dat het blad nog zo mooi en kleurig is. Ik neem van zoveel mogelijk verschillende bomen het blad mee. Elke boom levert weer andere mineralen.

We moeten ook nog blad halen van de fietspaden langs de bosrand. En dennennaalden voor op de aardbeibedden. Maar van de bosbodem zelf neem ik niks mee, want dat is voor de bomen. Geen blad of humus meenemen uit het bos. Ik geloof zelfs dat je er een dikke boete voor krijgt. Terecht.

Voor degene die hier al een tijdje meeleest ... op dit blog ... weet je nog dat ik vorig jaar probeerde om al in de herfst tuinbonen te zaaien? En hoe die allemaal doodgingen met de strenge vorst? Allemaal morsdood ... behalve .... Jack en Jill!! Die twee bonen overleefden de vorst wel, en daar heb ik nu wat zaden van!

Dat is dus de meest simpele vorm van ... veredeling. Dus zaden nemen van planten die een bepaalde eigenschap hebben, die je graag wil. Ik ga nu doorkweken met de junior Jackies en Jillies. Ben heeeeel benieuwd of hun nakomelingen winterhard zijn!

Een heel vak heb ik voor ze vrijgemaakt. Maar dan is het vak nog niet vol, dus er gaan ook nog gewone tuinbonen in. Ik had een serie boontjes die er lelijk uit zagen, te lelijk om op te eten. Die worden hier gezaaid. Als ze afsterven in de winter is dat ook niet erg, want de tuinboon is ook een hele goeie groenbemester.

Wat dat is? Een groenbemester? Nou simpel gezegd is dat een plant die je zaait om de bodem te verbeteren, en dus niet zozeer om te oogsten en op te eten. Dus je zaait die groenbemester (bijvoorbeeld rogge of klaver of tuinboon of spinazie) en je laat de plant opkomen, je laat hem groeien, en dan PATS schoffel je hem onder de grond. Voer voor de bodem.

Die plant heeft mineralen uit de bodem opgezogen en bewaard (in plaats van dat dat met de regen is weggespoeld) en die mineralen komen dan dus weer in je bodem. In de bovenlaag. Een hele simpele manier om de bodem te verbeteren. En je hebt ook wat groens op je tuin staan in de winter, in plaats van zo'n kaal zwart veld, waar alles wegspoelt.

Nou daar gaan de tuinbonen de grond in! Als groenbemester. En misschien overleven ze de winter en dan schoffelen we ze natuurlijk niet onder de grond maar eten we ze gewoon op.

Kom! Even kijken bij de spruiten! Bij een aantal planten had ik de top eruit geknepen, omdat Margriet zei dat je dan dikkere spruiten kreeg. En minder luis. Zien?

Eerste foto hieronder, top er niet uit geknepen. Tweede foto, top er wel uit. Nou, dat is een blijvertje hoor, dat toppen van de spruitkool!!! Dankjewel Margriet!

En wat nemen we mee voor de avondpot?

Het thuisfront vroeg om salade voor vanavond. Nou dat wordt dan een koolsla met wortel. Het is maar een ieniemienie kooltje, maar je zal verbaast staan met zo'n klein kooltje hoeveel sla je daarvan kan maken. Die kool is zo compact!!

Ja en dan ga ik vanavond verder aan het voorbereiden van de moestuin cursus volgende week. Steeds maar uitgesteld .... maar nu heb ik wat boeken van de bieb gehaald voor ideeën voor een indeling.

Ik vind het heel belangrijk dat de cursus goed overkomt. Zoveel mogelijk mensen enthousiast maken om van hun tuin een vruchtbare oase te maken. Met veel lekkere verse groenten, en een gezonde bodem. Maar ja ... ik heb maar vijf kwartier, dus dan moet je keuzes maken. Waar vertel je wel over en wat laat je achterwege?

Hm .... misschien hebben jullie wat tips voor mij? Wat zou jij willen leren als je een moestuin workshop ging volgen? Waar zou je echt meer over willen weten?

Bij voorbaat dank voor je tips, en tot maandag weer!

Vrijdag tassen dag.

Of het nou door onze tassenactie komt ... of door de actieve Milieuraad die we in Bussum hebben, of omdat in 2016 gratis plastic tasjes niet meer mogen .... ik weet het niet, maar feit is wel dat de winkeliers in Bussum anders met plastic tasjes omgaan.

´Tasje erbij?' dat hoor je haast niet meer. Maar wel ...
'Gaat het zo mee?'
'U heeft een tas?'
'Kan het er bij in?'

Elke keer als ik in een rij sta bij een kassa en klanten zónder plastic tas zie vertrekken denk ik ... YES weer een beetje minder in de zee! En het is verbazend hoeveel mensen ineens van die handige nylon tasjes bij zich hebben, of een stoffen tas! Of komt dat omdat je er nu ineens op lét?

Van de week kwam een lieve mevrouw uit Bussum langs bij ons thuis om een tas vol stofjes af te geven. Voor ons tassenproject! En leuke stoffen! Die huisjes ... wat leuk om daar tassen van te maken!

En die gladde oranje nylon stof, daar kun je van die piepklein opvouwbare tassen van maken.

Het was vandaag weer een productieve tassendag! Gemma had haar dochter meegenomen. Heel handig zo'n jonge meid erbij, levert leuke ideeën op, en grappige accentjes op de tassen!

Ik had nog ergens een paar kussenhoezen liggen. Van die kleuren die je niet meer op je bank wil. Maat voor een tas kan dat best. En er zaten ook al ritsen in ... dus .....

..... hebben we nu ook een paar tassen met een rits!

maar verder zijn het nog gewoon de simpele platte tasjes en de shoppers zoals die boven beschreven worden (in de groene balk). Want die zijn het handigst!

Oja, en oom Joost, die op de markt hier in Bussum staat met kaas, vertelde dat hij al regelmatig mensen met onze tasjes langs ziet komen. Daar mag de kaas dan in! Dus genoeg redenen om nog flink wat van die tassen te maken! Vandaag kwamen er weer 14 bij.

Dank jullie wel Gemma en Claire en mevrouw Janssen!

Mocht je willen helpen, de volgende data bij mij thuis zijn 4, 13, 20 en 27 november. En dan een maandje pauze.

Continuïteit.

Die bloemenpracht van afgelopen zomer ... is zo zoetjesaan aan het verbleken en verschrompelen. De taak van de plant zit erop, de bijen zijn geweest en de bestuiving is achter de rug. De zaden zijn rijp en nu kan de bloem dus doodgaan.

Dus snellllll nog even die zaden eruithalen! Voor volgend jaar. Ik wil graag weer precies dezelfde Zinnia's en Steenkruid en Dahlia's en Koningskaars en Afrikanen. Alles zit nu tjokvol met zaad, dus als je ook continuïteit wil ... haal die zaden eruit!

Bij het steenkruid kan ik de zaadjes eerst niet vinden. Oh ... ze zitten niet in de bloemknop, maar aan het steeltje. Ja, kan ook natuurlijk.

En bij de Dahlia's kun je natuurlijk ook gewoon de bollen opgraven en volgend jaar opniew planten. Maar zaden eruit halen kan ook. Neem een uitgebloeide bloemknop, die al verdroogd is, en peuter hem open. daar zitten je zaadjes.

Haha nee de zaadpluisjes van de paardebloem hoef ik niet. Die zaait zichzelf wel uit. Gelukkig maar, want het is de allereerste én een van de meest gezonde groentes die weer gaan groeien in het vroege voorjaar. Vroeger keken de mensen enorm uit naar die eerste blaadjes van de paardenbloem, eindelijk weer vers groen!

De zaden en bloemknoppen in envelopjes. Dat zoeken we verder thuis wel uit op een regendagje.

Lasagna maken ... van de compost. Dat moest ook gebeuren vandaag. Ook voor de continuïteit. Want één hoop is vorige week al over het land verspreid, en we hebben nu nóg zo'n bult nodig voor de tweede helft van de tuin. Dus wordt er weer een hoop omgekeerd. Die is over twee weken wel klaar om te gebruiken.

En van alle rommel en troep die er nu nog ligt, dus het hooi, mest, groenteresten, en blad, maak ik laag voor laag een nieuwe hoop. Net zoals je lasagna maakt zeg maar. En na elke twee of drie lagen wat verdunde gier of wat water eroverheen.

Dan zijn de rechtse vakken weer allemaal leeg. Maar dat duurt niet lang. Je zit nooit zonder werk hier! :D Want heb je wel gezien hoeveel blad overal alweer ligt? Ja dat moeten we weer in de straten verzamelen, en dat moet dus weer in al die lege vakken.   Ik wacht maar even op Nicolette.

Ook een schitterend voorbeeld van continuïteit .... is zo'n heksenkring van paddestoelen. Je ziet hier een klein deel van de kring. Toen ik hier twee jaar geleden die tuin kwam aanleggen, was er een kleine kring. Precies waar mijn composthopen kwamen.

En wat denk je dat er gebeurt? Die kring gaat gewoon door, wordt elk jaar een halve meter groter ... en groeit dwars door de composthopen heen.     Pure hekserij!! :D

... echt ongelofelijk toch ... dat dat ooit is ontstaan uit één paddestoel. En elk jaar wordt de kring groter, door die ondergrondse draden ... waarvan aan het einde dan weer een paddestoel groeit. Ze kunnen honderden meters groot worden, die kringen, en honderden jaren oud.

Maar ja daar kunnen we geen zaad van meenemen. Dat gaat allemaal ondergronds.

Vandaag géén bonen en wortelen op het menu. We willen wel weer es iets fris groens. Zo'n lekkere knapperige krop paksoi. En het mooie van zo'n late groente is, dat er nu háást geen beestjes meer zijn en het blad heel mooi onbeschadigd is. Dus ... late paksoi is een blijvertje in het teeltplan.

Thuis zijn er ook nog wat klusjes. Maar eerst .... een grote schrik. De konijnen hebben de halve tuin overhoop gehaald. Ze zijn ineens gaan graven. Nou ja dat doen ze nooit!

Het hol is méér dan een meter diep! In 1 dag!! Overal ligt zand. En een lól dat ze hebben .. met zwarte neuzen en zwarte pootjes heen en weer rennen en blij dat ze zijn met hun echte zelfgemaakte hol. Veel leuker dan hun hok natuurlijk. Waar ze ook nooit in zitten trouwens.

We kunnen het niet over ons hart verkrijgen om het nieuwe hol dicht te stoppen. Ze hebben zo'n plezier. Alleen ... hoe gaat dat nu verder met zo'n hol? Stopt dat ook een keer of gaat de hele tuin er nu aan? Iemand ervaring?

Nou, maar een oogje op ze houden. Ik ga naast het hok staan zagen, en bij de eerste zaag (eng geluid voor konijnen) schieten ze allebei ... RRRRANG ..... als een speer hun nieuwe hol in! Haha handig hoor.

Het klieven lukt me niet goed. Het schiet steeds weg, dat blok, zelfs met een steuntje er achter. Nou dan maar niet. Dan maar vegen. Al het gevallen walnotenblad gaat in de borders. Zo gepiept, en de boom kan zichzelf weer opeten! Ook alweer continuïteit!

De Raede Krobbe bonen ... zaten vandaag in de brievenbus! Geen 'hongerige postbodes' dit keer maar gewoon een dikke hand vol van die rode pareltjes!! Dankjewel lieve Jantsje!

Seven Bean Chicken Soup.

Seven Bean Soup .... een traditioneel Amish recept. Deze zak bonen had ik meegenomen van mijn trip naar de States, afgelopen april, gekocht ergens op een Amish marktje.

Grappig, die Amish mensen die we zagen in Amerika herinnerden mij wel een beetje aan onze eigen Staphorsters. Door hun kleding, hun kapjes. Hun orthodoxe geloof. En er zijn méér overeenkomsten. Ook in Staphorst blijven ouders vaak bij de kinderen inwonen op de boerderij. Er wordt gewoon een stuk aangebouwd. Niks verpleeghuis.

En ook in Staphorst, weinig werkloosheid, en veel ambachtslui, die door het hele land gevraagd worden vanwege hun vakkennis en hoge arbeidsmoraal.

Zouden ze in Staphorst ook nog hun eigen traditionele recepten hebben? Zoals die soep? Ik ben er laatst door gereden .... maar heb er te weinig van gezien. Het ziet er wel super netjes uit allemaal ....

........ nou ja vooral de vóórkant was netjes bij deze boerderij! :D

Maar sommige van die huizen zijn zo strak in de verf en zo netjes en goed onderhouden, tot in de kleinste details verzorgd ....

....... dat je je háást niet kan voorstellen dat hier ook echt mensen in wonen! Het lijkt bijna een open lucht museum. Er is trouwens ook een echt museum in Staphorst maar daar had ik geen tijd voor. Dat komt een andere keer. Leuk, met allemaal oude ambachten!

Maar goed. De soep. :D:D

Hieronder zie je het recept. Het staat gewoon op die zak bonen. Is het te lezen? Er wordt onder anderen een stuk ham met bot gebruikt .... maar dat heb ik vervangen door een schaal biologische kippenvleugels. Want wij houden meer van kip dan van ham.

Tja ... zo'n Amish recept .... ik hou daar van. Zo simpel, en alles uit eigen voorraad. Geen ingrediënten die je nét niet in huis hebt. Nou ben ik ook wel een bofkont natuurlijk met mijn tuin en met de voorraad. Zijn de uien op? Nou dan lopen we even naar de logeerkamer en vullen de pot!

Ja dat is het leuke als je moestuiniert!

Ook heb ik niet de noodles gemaakt, zoals die op het recept staan. Die maak je met bloem en ei. Maar dat leek mij teveel van het goede.

Het recept.

Anderhalve kop droogbonen, van één soort, of van allerlei soorten door elkaar, een nacht weken in 4 koppen water. Dan gaarkoken. In een andere pan kook je 5 kippenvleugels gaar in 2 liter water (ja of zo'n ham met bot dus). Giet het bonennat en de kippenbouillon samen, en kook hier in de groente gaar: twee koppen kleingesneden wortel, idem dito bleekselderij, en een flinke ui.

Voeg naar smaak kippenbouillonblokjes toe (ik nam drie) en peper en zout.

Het gare kippevlees haal je van de botjes af en snij het klein. Voeg dit samen met de bonen aan de soep toe. Nog even roeren ....

En brandt je mond niet als je gaat eten .... want het is zo lekker maar ook erg heet! Oja dat pepertje was ook nog eigen inbreng. Voor als je van iets pittiger houdt.

Nou zo komen we wel door de bonenvoorraad heen deze winter! :D