De Bolster.

De pompoen in je soep, de bloemkool, de courgette en de uien in je quiche … allemaal kwam dat ooit uit een klein zaadje.

Zaden voor je tuin ..... ach die koop je gewoon, ergens. Of je bestelt ze online. Daar sta je verder niet bij stil. Zaden zijn beschikbaar, in alle soorten en maten, bio, niet bio, GMO vrij of niet, goedkope zaden, duurdere zaden. 

Zonder zaden .... zou de wereld verhongeren. Het is de basis van onze voeding. Dus ...... ga je vandaag mee bij De Bolster kijken? In Epe? 

Kijk, we zitten goed. Buiten staat een grote bak met zaadafval. We zijn gearriveerd bij De Bolster, hét Nederlandse bedrijf voor biologische zaadteelt en plant-veredeling.

Iets over tienen loop ik het terrein op ... en Bart Vosselman komt mij al tegemoet. Hij en zijn echtgenote zijn de oprichters. Na een kop koffie lopen we de grote hal in en mag ik overal kijken en krijg precies te horen hoe dit bedrijf werkt. Hoe veredeling werkt. En ..... hoe de zaden vanuit de planten uiteindelijk schoon en wel in die mooie blauwe zakjes terecht komen. 

Wel twee uur lang vertelt Bart alles over zijn bedrijf. En laat alles zien. Hij is er met recht trots op. Samen met zijn zoons en nog een twintigtal medewerkers zorgen ze voor een enorme voorraad aan biologische zaden, waar een groot deel van het biologische voedsel in ons land vandaan komt. Wat zeg ik? Niet alleen in ons land, maar vanuit de hele wereld is er vraag naar de zaden en rassen van De Bolster.  

Moet je nagaan ..... die zaadjes van zo'n kleinschalig Nederlands familiebedrijf, dat die zo'n belangrijke schakel zijn in de internationale biologische voedselindustrie .... 

Kom!! Loop even mee de eerste hal door! Kijk daar staat de oude zaad-schoner, nou ja zo heet hij niet maar dat is wat hij doet. Zaden schoon zeven. Alleen deze is nu veel te klein.

Iets verderop staat de nieuwe, een kolos van een ding, want ja … de wereldwijde vraag naar biologisch zaad is enorm. Dus de machines worden ook groter.

Ik dacht …. dat ik hier een team van pompoenschillers zou zien zitten, druk bezig om die pitten eruit te krijgen. Haha ..... maar zo simpel is dat niet natuurlijk! Die eerste verwerking dat gebeurt ergens anders. Pompoenzaden worden daar machinaal uit het vruchtvlees gehaald. Dat vruchtvlees wordt uiteraard allemaal ook gebruikt, onder anderen voor baby voeding en voor soepen.

De natte pitten komen hier naar toe en worden hier verder gedroogd en geschoond. Dat gaat in fases. Eerst het grove materiaal eruit, dan het fijnere spul en de loze zaden en het lege kaf. Uiteindelijk blijven de glanzend schone dikke zaden over. 

En die gaan dan in een tweede machine, waar de zaden computergestuurd worden gescheiden, in oke en niet-oke. Ook daar komt weer een klein beetje restmateriaal uit, of soms wat onkruidzaad.

Wat overblijft is puur schoon zaad. Klaar om in zakjes te stoppen!

Onee .... nu nog niet in zakjes. Eerst gaan de zaden vacuum verpakt in bakken. Kijk eens wat een zaad! Bakken en bakken vol, op torenhoge stellages.

Als je nagaat ... hoe minuscuul klein die zaadjes zijn en hoe groot die bakken, dan kan je je wel voorstellen dat we hier vanuit Epe zomaar de halve wereldbevolking voeden! Nou ja bij wijze van spreken dan he? 😉

'We groeien uit ons jasje.’ Zegt Bart. Inderdaad de voorraden staan overal. Er is opslagruimte te weinig. Ben ik blij mee, om te zien dat er dus zoveel vraag is naar biologisch. Maar ….. wat een verantwoordelijkheid. 

'Heb je wel een goeie brandverzekering?' vraag ik Bart. Haha beetje rare vraag natuurlijk. Alsof een zak met euro's die zaden kan vervangen. Een euro kan je niet eten.

Maar gelukkig, ook elders zijn zaden opgeslagen. Alle belangrijke zaden, en het basiszaad. Pfjoe dat is een geruststelling!

Hier liggen zakken vol zaad, waar kiemtesten mee gedaan worden. Wat dat zijn?

Van de zaden worden kleine selecties genomen en die worden gezaaid. Dan kun je zien hoeveel procent van de zaden opkomen. De Bolster stelt hoge eisen aan het kiem-percentage. Als er te weinig opkomt dan komt dat zaad niet in de handel.

Voor jou als klant is dat goeie zaak! Al dat werk van het zaaien .... en dan zaadjes hebben met te weinig kiemkracht ... dat is zó frustererend!!







Kijk hierboven zie je zo'n kas waar zaden getest worden. We bekijken even een schaal met gekiemde pompoenpitten. Mooi om te zien! Ik voel me vereerd dat ik hier zo maar mag meekijken ...

We lopen verder. Naar de afdelingen waar alles wordt verpakt. Kijk hier gaan de zaden in de zakjes. Met een groot apparaat. Prrrrrrt daar gaan de radijzen. Miljoenen radijzen!! 😊😊😊










Iets verderop zit een meneer die een speciale hoeveelheid paprika zaad afmeet met een klein apparaatje. De zaden worden geteld. Het zal wel een heel bijzonder ras zijn .....

Weer iets verder, worden bestellingen klaargemaakt. Grote bestellingen voor tuinderijen en winkelketens, maar ook de kleine pakketjes voor ons, moestuinders! Hier zit jouw pakje misschien ook tussen!

De hele linkerwand bestaat uit zakjes voor de Duitse markt. Ja er is veel vraag uit het buitenland!

Stellingen en stellingen vol. Haha Bart en ik verdwalen zelfs een keer. We lopen een pad in en dat loopt dood!

Deze mevrouw hier onder zaait een bak broccoli. Dit is bestemd voor de zaad-veredeling. En dat moet je niet onderschatten! Dat duurt jaren voor je een nieuw ras hebt.

Je bent eigenlijk altijd op zoek naar de X-factor. De planten met de beste eigenschappen worden geselecteerd, en die mogen door naar de volgende ronde. Zodat je uiteindelijk (kan wel 8 jaar duren) alle eigenschappen hebt verzameld in een plant, die jij wil.

Dan heb je een nieuw ras ontwikkeld. Met natuurlijke selectie. En dus zonder Genetische Manipulatie. En daarom is het zo belangrijk dat deze bedrijven bestaan. Die op een 'eerlijke' manier de planten uit de wilde natuur geschikt maken en veredelen, zodat het voor ons als voedsel kan dienen.

Of, zoals Bart het zegt ..... buiten in de vollegrond worden de selecties uitgeplant, en met de beste planten van de beste families wordt weer zaad geoogst. Dit proces wordt jaren achtereen herhaald. Alleen op deze wijze kun je na zo’n 7 á 8 jaren een nieuw uniform ras verkrijgen.

Jaja het is een vak met een laaaange adem ... dat van veredelaar.

'Hoe moet dat nu als Bart er niet meer is?' vraag ik. Want zijn kennis is zo specifiek! Maar gelukkig leidt Bart jonge mensen op om hetzelfde te doen wat hij kan. Om te veredelen, en te verbeteren. Om het beste van het beste uit de natuur te combineren. Om sterke weerbare planten te creëren.

Voor onze lekkere soepjes en gerechtjes!!

In de oude boerderij op het terrein, waar het ooit allemaal begon, wordt de schuur nog steeds gebruikt voor opslag. Hier liggen kratten en kratten vol met pompoenen, in alle stadia van veredeling. Sommige zijn al goed, andere zijn nog te klein of bederven te snel.

'We zoeken steeds verder,' zegt Bart. 'Het stopt nooit. Het kan altijd beter.'

Ja. Klopt. Hoe sterker en lekkerder je gewas, en hoe beter bestand tegen bederf, hoe meer monden je kunt voeden. Met minder bestrijding en minder verspilling. Minder kunst- en vliegwerk. Beter voor de planeet!!

Bolster  ...... ik maak een diepe buiging voor jullie en voor jullie werk!

Maar .... mijn kop zit helemaal vol. Het duizelt ervan. Wát een bedrijf, wat een kennis, wat een wondere wereld.

Hartelijk dank Bart en alle medewerkers dat ik in jullie keuken mocht meekijken, in het heilige der heiligen van de zaadteelt en de plantveredeling!! En jullie kenden mij geeneens!

Er is nog véééél meer informatie. Maar dan wordt dit blog te lang. Dat spui ik wel in de toekomstige verhaaltjes.

Nu eerst eten! Soep van een pompoen .... gegroeid uit een echt Bolster pitje! :D