Controles.

Als je veel voorraden in huis hebt, of dat nou vers is, gedroogd, of in potten geweckt, sta je soms voor verrassingen. Want er bederft nog wel es wat. Met een pot kan het misgaan, omdat het niet goed dood-gekookt is. Dan leven er nog gisten, en gaat het bubbelen in de pot. Als je pech hebt spuit het uit de pot en kan je je hele kast gaan schoonmaken.

Is mij regelmatig overkomen. De ene pot wel en de andere niet, terwijl ze precies even lang hebben gekookt, precies volgens het boekje. Maar gelukkig gaat het jaar na jaar beter. Je wordt steeds handiger, en er staan veel slimme tips en truuks op internet, voor dat wecken.

Dit jaar gaat alles tot dusver nog goed met de potten!

De bonen, dat is wat anders. Als die gedroogd zijn blijft dat jaren goed. Maar ....  de kwaliteit van mijn bonen is helaas niet super dit jaar. Er is veel slecht spul bij, waarschijnlijk door de kou, en omdat ik laat was met zaaien dit jaar.

En ik was laat, omdat de tuin nog vol stond. Er was nog geen plek voor de bonen eind mei.

Kijk de Borlotti bonen hierboven .... hebben te weinig warmte gehad denk ik. Het deel wat nog wel goed is moet toch maar niet te lang bewaard. Dus er komt een Borlotti recept deze week!

Op de tuin loop ik ook alles zeker één keer per week na. Wat kan wel tegen de kou, wat moet er weg? Het viel me vandaag op hoeveel groente wel tegen 'een beetje' vorst kan.

Want het was hier bij ons vannacht dik onder nul, de auto's en daken waren bevroren. Maar kijk de paksoi en de snijbiet en venkel er nog mooi bij staan! Dat had ik niet verwacht!

Vandaag moest er wéér een bonen-rek worden afgetakeld. En wéér had ik daar helemaal geen zin in. Zo'n geklier met al die touwtjes lospeuteren .... alles natuurlijk in de knoop. Geen mesje bij me. Toen maar de spandraden eruit getrokken, en hop daar zakten de lange bonenranken op de grond.


                               

Die ranken hebben dikke wortels! Dat is zonde, om die uit de bodem te trekken. Er zitten stikstofknobbeltjes aan, die mogen gewoon verder in de grond verteren.

Dus ik heb de ranken van hun wortel los gesneden, en de wortelkluiten blijven in de grond zitten. De rest gaat met touwtjes en al op de compost. Dat is pure luiheid. Maar ze verteren wel hoor, die touwtjes.

En kijk nou .... daar komen de deftige bessen tevoorschijn! Ze zaten onder de bonen!  Die arme bessenstruiken ... ze hebben twee bedden voor tien struiken, maar elk jaar gebruik ik die bedden voor andere dingen, waar elders geen plek voor is. Vorig jaar waren de bessen overwoekerd door de courgettes. Dit jaar dus door de bonen .... het wordt helemaal niks met de bessen .... toch maar even goed verzorgen met een laag blad erover. Mest hoeft niet.

Haha en volgend jaar komen hier de pompoenen! Dus ... blauwe bessen zullen we niet zien op Moeskers Moestuin!

Met buiten werken is het zo ... je hebt soms helemaal geen zin, in november, als het binnen warm is en je lijf wat luier is dan in de zomer.

Maar als je dan buiten bent, dan merk je pas hoe lekker de Hollandse seizoenen zijn. Want de herfst is best tof. Beetje nat soms, maar vaak heb je die zon tussendoor, soms die harde frisse wind, en de heerlijke geur van aarde.

Weer thuis. 

De rest van de oogst nakijken. Deze pompoen bijvoorbeeld, je zou zeggen die ziet er prachtig uit, toch? Nou, trek es voorzichtig aan het steeltje.

Oeps. Toch niet zó prachtig! Als er rot komt begint het vaak bij dat steeltje, dat is de kwetsbare plek.

Zo jammer dat de groene pompoenen minder lang houdbaar zijn dan de gewone oranje. Want die groene is zo lekker!

Maar er is nog genoeg van te maken! Snij de slechte stukken eraf, en gebruik de rest meteen. Hier kwam zes liter soep vanaf en nog drie pompoencakes. En nog steeds is er pompoen over.

Geen wonder dat pioniers altijd meteen begonnen met pompoenen kweken. Je kunt er vele monden mee voeden! En hij is makkelijk, kan op jonge grond groeien, zelfs al is het gras nog maar net gescheurd. Hij heeft alleen veel ruimte, zon, en een dikke schep mest nodig.

Met de allerlaatste gewassen van je tuin kun je nog veel doen. Heb je nog een paar sneue preitjes en wat mini worteltjes? En misschien ook nog wat late kruiden? Maak er dan bouillonpoeder van! Je kunt hier zien hoe dat moet. Of heb je alleen nog maar kruiden staan? Kruidenzout is ook iets waar je nooit teveel van hebt!

In het kort: voor kruidenzout meng je een kwart verse kruiden met drie kwart zout, mixen, en laten drogen. Het gaat heel lang mee in een gewone pot.

Voor bouillon doe je hetzelfde, maar neem dan sterk smakende groenten zoals ui, wortel, pastinaak, prei, knoflook, maggiblad, koolblad, en wat kruiden. Ook een kwart groente en driekwart zout. Laat het op bakplaten in een lauwe oven een paar uur drogen, af en toe roeren.

Als experiment gebruikte ik dit keer minder zout in de bouillon, ik denk ongeveer half groente half zout. Maarre ... géén garanties voor de houdbaarheid hoor, mocht je dat ook proberen! :D

Wij kunnen weer even vooruit.