Zeep zieden (2)

We zijn weer een stap dichter bij .. zelfvoorzienend zeep maken. Nog niet helemaal goed, wel beter al dan gisteren.

Ik kan er een boek over schrijven inmiddels. Zoveel goeie tips waren er, hier in de reacties, via FB, op internet. Die hele ouderwetse manier van zeep maken is helaas nergens heel precies omschreven. Maar in grote lijnen is het, houtas in regenwater koken, zodat het loogzout oplost in het water, en dat mengen met vet. Je hebt verhoudingsgewijs véél as nodig om genoeg loog te krijgen. Bij voorkeur van hardhout.

Die zeepzieders van vroeger, die werkten met enorme koperen ketels, met grote hoeveelheden potas, gekookt in regenwater, en ook nog zout en kalk ging erbij, en daar werden dan kokende vetten bij gegoten. En dan maar roeren en roeren, en wachten, en roeren, dag na dag ... en eindelijk had je dan zeep, die in tonnetjes werd verpakt.

Ja dat gaat bij ons allemaal heeel anders!! Wij hebben géén grote open vuren en grote houten tonnen en enorme bergen potas. Dus moet je dat ambacht als het ware opnieuw uitvinden. Het zeg maar ´vertalen´ naar je eigen kneuterige opgeruimde keukentje. En dat gaat niet in één dag, zoals ik dat eigenlijk wilde  .......  dat gaat met geknoei en geklier en verspillen van spullen ..... hééé ....

waar is betbetbetovergrootmoe als je haar nodig hebt?? :(

mislukte zeep van gisteren, veel te vet ..

Maar gelukkig, er is as genoeg, want we hebben het de hele winter bewaard. En zolang het koud blijft komt er een paar keer per week wat bij.

Vandaag hou ik me iets meer aan de regels. Een hele grote pan vol as, en dan daar regenwater overheen gieten, totdat de as nét onder staat. En dan mag het verhit worden, en een tijdje koken.

Brobbelen en bruisen ... een lekkere dikke grijze soep wordt het.

Als het iets is afgekoeld giet ik de inhoud in een zeef met daarin een lap. In de pan blijven resten achter, het lijkt een beetje op een schuurmiddel, maar dan grijs, en verhip, het wérkt ook als een schuurmiddel. Net als met Jif, schuur je hier in een handomdraai je aanrecht mee schoon. Mooi spul toch? Natte as! Geen krasjes, tenminste als er geen dikke stukken houtskool in zitten.

Die berg residu wordt in de doek verpakt, goed uitwringen, en dan wat er onder is uitgelopen, giet je terug in een brede pan.

Oja en zet nu vooral een raam of deur open, want de oplossing die je nu hebt, is al behoorlijk verzadigd met loogzout, en die dampen wil je niet teveel inademen. Doe dit dus ook niet op de woensdagmiddag met de kids over de vloer!

Zieden, zieden, hoe lang moet dat nou eigenlijk? Ja want wanneer weet je nu of dat loogwater sterk genoeg is?

Nou ...... daarvoor hebben we ......  de truuk met het ei!!

Giet de oplossing, die dus al een flinke tijd ingekookt is, in een hoge pan of pot. GEEN aluminium!! En doe daar een rauw ei in. Als de oplossing verzadigd is met loogzout, dan blijft dat ei drijven. Net als mensen die op de Dode Zee blijven dobberen!

YES!! Ei blijft drijven! Loog is sterk genoeg! Maar .... het is wel weinig geworden ...

Schenk het voorzichtig uit zodat de zwarte drab achterblijft, en giet het in een pannetje.

In de pan giet je er de warme olie bij. Die dezelfde temperatuur als het loog moet hebben, zeg maar zo'n 50 graden. Ja en hoeveel olie? Van wat ik erover heb kunnen vinden, is de verhouding ongeveer 1 deel vet op 4 delen loogwater. Grofweg. Ik deed er wéér iets teveel olie in. Maar goed, het ging toch alweer beter dan gisteren.

Dan een half uurtje roeren. Mag ook even met de mixer. Tot het dik wordt als vla.

En die giet je uit in een vorm. Maakt niet uit wat voor vorm. Leg er wel wat vetvrij papier of folie in, anders gaat het vastzitten. Ja en zover ben ik nu. Nu moet het een paar dagen rijpen en hard worden. Dan kan je het snijden. En dan weer verder rijpen. Dus ... nog even geduld!

Omdat ik de smaak van het zeep maken te pakken heb, loop ik nog even langs de Ekoplaza om te kijken of ze daar ook dierlijk vet hebben. Rundervet ofzo. Want de as emmer zit nog voor driekwart vol. En ik wil de laatste lading zeep maken met dierlijk vet. Het meest verzadigde wat je kunt krijgen. Kijken wat dat voor zeep geeft.

Bij de Ekoplaza vind ik wel een dier. Op een mooi onbespoten broccoli kooltje. Maar ja die rups die heeft geen vet! Niet genoeg. En verder .... geen dierenvet te vinden hier. Dat wordt zeker niet meer gebruikt. Ja, wie eet er nou nog reuzel? Dan maar naar de slager.

Ik kom daar niet vaak omdat wij zo weinig vlees eten. Maar hij heeft supermooie eerlijke produkten. En hij heeft allerlei soorten vet. Keuze zat. Nou, dit lijkt me wel wat.

Dat wordt nog een hele klus want dat moet eerst worden uitgesmolten ...

Haha ... als je dit verhaal zo leest, van al dat gedoe met die zeep, dan lijkt het vast allemaal wel érg omslachtig. Waarom zou je dat allemaal doen??? ja omslachtig is het zeker ... maar zo gaat dat nou eenmaal als je iets nieuws wil leren. Dat gaat met een hoop fouten, en soms weggooien van mislukte experimenten. En soms de boel er bij neer willen gooien. Méér dan eens! :D

Toch is het de moeite waard. Zo'n eerste keer gaat nog traag en moeizaam, maar net als bijvoorbeeld met leren zuurdesembrood bakken (ook zo'n moeizame geschiedenis) als je het een páár keer doet heb je het zo in de vingers. En dat hoop ik dus ook met dit zeep maken. En hoe waardevol is het als je  zeep kunt maken van pure natuurprodukten?

Goed, en in de tuin gebeurt niet veel deze dagen, maar wel iets, bijvoorbeeld wat rijtjes die in de kas zijn gezaaid ..

Morgen geen zeep, want dan is er weer Groenteclub. Donderdag wil ik graag die laatste batch maken.

Ik ben erg benieuwd, doen jullie ook wel es van dit soort experimentjes? Van die dingen waar je omgeving een beetje van naar z'n voorhoofd wijst, zeg maar? :D:D