Zeep zieden (1)

on maandag 16 februari 2015




Zonnige dagen, koude nachten. Vannacht vroor het dat het bakte. Dus de kachel draait overuren, en om de zoveel dagen haal ik er een bak as uit. Die as, dat is een wondermiddel!! Daar heb ik het al eerder over gehad, dat je dat zo mooi over je land uit kan strooien, om kalium in de bodem te krijgen.

Maar met as kan je nog veel meer doen. Je kan er bijvoorbeeld zeep van maken. ECHT waar, van die zwarte rommelige viezigheid kan je wondermooie egale huishuidzeep maken. Maar ... dat is niet zo makkelijk.

Eerst even een klein proefje, om te laten zien dat de as schoonmaakpower heeft. Kijk het raampje van onze kachel is een beetje zwart. Daar zit roet op. Daar heb je echt geen chemisch schoonmaakmiddel voor nodig om dat eraf te krijgen.




Je neemt gewoon een vochtig doekje, haalt dat even door de witte fijne as, veeg over het raampje en hup het is schoon.





Onze voorouders vonden dat heel gewoon, schoonmaken met as. Ze kookten die as en de houtskool in regenwater, boven een groot vuur, en daar ging dan heet vet bij, bijvoorbeeld varkensreuzel. En als je dat in de goeie verhoudingen deed, en héél lang bleef roeren, werd dat dus zeep.

Een paar jaar geleden heb ik dat al es geprobeerd. Maar het is toen mislukt. Het werd een vieze smurrie. Er is ook niet heel veel over te vinden op internet. Over hoeveel as je precies nodig hebt, en hoeveel vet. Ik kan geen enkele blog vinden waar een leuk stap-voor-stap experimentje te vinden is. Jammer...





Ja dat is jammer, dat wij dat niet meer kunnen. Want dan zou je zeep kunnen maken helemaal uit de natuur. En zeep gebruiken we enorm veel. Ga maar es na wanneer je allemaal zeep gebruikt.






Ik heb voor de gein es al onze zepen verzameld. Wat hebben we allemaal in huis. Nou, een aantal zepen maak ik zelf, zoals de allesreiniger, die ook in de WC fles gaat, en het wasmiddel. Voor de allesreiniger gebruik ik ecologisch afwasmiddel (en azijn) en voor het wasmiddel een stuk harde zeep. Ja ook nog soda maar dat valt niet onder de zepen.

En verder zwéért Paul bij Sanex voor onder de douche. En hebben we natuurlijk nog shampoo, en wat vloeibare zeep om de handen te wassen. Dus, dit zijn onze zepen.




Harde zeep blokken kun je vrij simpel zelf maken. Met eigen geurtjes en kleurtjes. Dat maak je met vet en natronloog, oftewel gootsteenontstopper korrels. Daar zijn vele tips voor te vinden op internet. Maar ja, die korrels moet je dan kopen. Dat is dus niks voor de zelfvoorziener.

Het zou zo mooi zijn als je je loog uit de natuur kan halen!!

Dus ... ik ga het nog een keer proberen! Zelf zeep maken van houtas (loog) en vet. Als betbetbetovergrootmoe het kon, dan moeten wij dat toch ook nog wel kunnen? Gewoon maar een beetje experimenteren!

Op google lees ik wel dat je het beste koperen spullen kan gebruiken. En omdat die loog nogal giftig dampt, kan je die beter buiten koken. Dus, even wat spulletjes halen op de tuin.





Kijk zo komen die oude koperen sta-in-de-weg pannen van de kringloop ook nog es van pas!! Ik breng water aan de kook, gewoon maar een half pannetje vol, en strooi er dan wat as in.





Het water gaat meteen verschrikkelijk hard koken. Het gaat ZIEDEN. Daarom heet dat dus ook zeep zieden. Zieden is ... hard koken.

Maar dan blijken er allemaal stukken houtskool in te zitten. Dat geeft niks voor de loog, maar die wil ik niet in mijn zeep! Dus voor de volgende keer ... de as eerst zeven!!

Nu moet ik dat achteraf doen, heel ingewikkeld weer met een doek in een zeef. Die restanten die in de doek blijven, die stop ik met doek en al weer in het gezeefde water, zodat het kan meekoken, en de loog (hoop ik) eruit gekookt kan worden.





Pfffff het is weer net de heks Eucalypta! Met al dat gezied en gekook en geroer in die pannetjes, en die enorme wolken stoom buiten. Ze zijn gelukkig niet groen, die wolken.

Ondertussen is binnen een pan cocos-olie warm gemaakt. Die was verrrrr over de datum, en dus heel geschikt voor deze zeep. Je ziet hier beide pannen naast elkaar. In de rechter zit het gezeefde loogmengsel, en links de warme olie. Als alles zo'n beetje even warm is, mix ik de olie door de loog. Steeds meer olie gaat erdoor, en nog meer.

Eerst gebeurt er niks. Roeren roeren.





Maar dan na een tijdje gebeurt er wel iets! Het gaat 'sporen' dat wil zeggen het gaat zo dik worden, dat de garde een spoor achterlaat! Ja en nu zou ik heel graag een perfect mooi eindresultaat laten zien, een mooie pan vol grootmoeders zeep ......

................... maar helaas, het ging toch nog mis!

Ergens ging iets mis bij de verhoudingen, bij het mengen. Dat luistert nogal nauw, dat je die loog en het vet goed mengt. En mijn zeep zag er mooi uit na het mixen, maar het was te vet. Het schuimde niet.




Ik bewaar de pan, en ga er morgen mee verder! Want dit keer moet het toch lukken. Nog maar een beetje op internet surfen vanavond! ;)


En dan ook nog tuinnieuws!

De eerste lading sugar snaps zit in de grond! De erwtjes waren mooi gekiemd, en zijn op een rijtje gezaaid, vlak naast het nieuwe rek.






Duw ze iets de grond in, en maak er een mooi ruggetje op. dat beschermt ze tegen de vorst en ook tegen de duiven.







De rest van de tuinavonturen komt morgen. En ook het vervolg van de zeepziederij!!

Oja en wat ik ook nog was vergeten ... voor wie daar nog benieuwd naar was ... de automuis is in de muizenhemel!


  'Ook als je van dieren houdt moet je soms een muis doodslaan.' :D

14 reacties:

Es zei

Ben heel benieuwd naar je zeepavontuur want die gootsteenontstopper ik vind het gewoon niet fijn.,,,,
X Es

Anoniem zei

mooie blogje, ik zag u via andere haaksters, ik volg meestal blogjes met dezelfde hobby,s...leuk om hier te lezen...thanks!

Ellen zei

Hoi Clarien,
Ik heb een boek, Making it (radical home ec for a post-consumer world). Daar staat uitgebreid in beschreven hoe je loog uit as maakt en vervolgens daarmee zeep. Als je wilt kan ik er foto's van maken en naar je opsturen. Ze gebruiken wel dierlijk vet, ik weet niet of dat een probleem is.
Zelf heb ik het nog niet geprobeerd, wil dat ook een keer proberen.
Groetjes, Ellen

cin zei

Hoi,
De houtskool kun je ook goed gebruiken door ze te mengen met compost, vooral als daar veel mest in zit. Ze verkopen dat gewoon als biochar. Ik ben momenteel aan het uitzoeken hoe het precies moet. Het is een techniek die vroeger in de amazone werd gebruikt ( voor de komst van de blanken) en voor super vruchtbare aarde zorgde : terra preta. Er zijn mooie filmpjes te vinden op internet over die terra preta, echt de moeite om eens op te zoeken. Fijn dat je ons op de hoogte wil houden over je zeepavontuur. Kan ik zelf lekker van je leren want ik zit ook met een asoverschot. En in de tuin mag je er niet mee overdrijven, het doodt veel insecten, maar daardoor wel weer prima voor het stofbadje van de kippen.

Clarien zei

Dierlijk vet of plantaardig schijnt niet veel uit te maken Ellen. Hooguit dat je met olie wat zachtere zeep krijgt dan met dierlijk vet geloof ik. Als het vandaag weer niet lukt wil ik graag wat foto´s van je boek. Heb zelf inmiddels op internet ook weer eea gevonden. Cin die Terre Preta ga ik ook opzoeken. Want je houdt met zeepmaken natuurlijk wel reststoffen over (loogarme as?) die ik eigenlijk ook in de compost wilde doen

Anoniem zei

Ik denk dat je je zeep nog zal moeten laten rijpen, niet? Ik zie niet in waarom je met as-loog onmiddellijk zeep zou hebben? Ik ben natuurlijk niet zeker, want dit heb ik nog nooit gedaan, maar ik heb onlangs met natriumloog zeep gemaakt en dat schuimde ook nog niet. De procedure lijkt mij hetzelfde, de chemie moet zijn werk kunnen doen. Als je cold-process doet dan duurt het toch een dag of drie voordat je mengsel hard is en dan moet je het nog drie tot zes weken laten staan tot het zeep is. Of als je meteen zeep wilt kan je ook hot-process proberen. Dan doe je je pan met het mengsel na het roeren in de oven op 80 à 90 graden (zeker niet hoger dan 100 graden) en af en toe omscheppen. Na een half uur tot een uur zou de zeep in de gelfase moeten zijn en dan giet je ze over in vormpjes en kan je er nog snel geur/kleur aan toevoegen. Na het stollen is ze klaar voor gebruik.
Verder kan het zijn dat je loog en je vet niet op dezelfde temperatuur waren (dat wil zeggen niet meer dan 5°C verschil) en dan lukt het volgens mij ook niet. De twee vloeistoffen moeten beide op ongeveer 50°C zijn als je ze bij elkaar giet. Maar aangezien je zelf zegt dat ze op dezelfde temperatuur moeten zijn ga ik ervan uit dat het daar niet aan ligt.
Alleszins bedankt voor het ideetje, want ik wist niet dat je met as loog kon maken :)
Groetjes, Sarah

StapStories zei

Ik heb net even op wikipedia gekeken bij "zeepzieder". Daar staat dat voor loog meestal een mengsel gebruikt werd van potas en kalkloog. Kan het zijn dat dit laatste ingrediënt bij jou ontbreekt?

StapStories zei

Iets van een oude receptuur vond ik nog bij: http://www.genealogie-info.nl/website-Beroepen-van-vroeger/Oude-beroepen-Z.html. Succes.

Clarien zei

Sarah dat is een goeie, misschien wilde ik te snel schuim zien! Maar er was zowiezo bij mijn eerste lading veel teveel vet en veel te weinig loog. Ik ben nog steeds aan het zoeken naar de verhouding. Maar eerst moet je heel sterk loogwater maken. Dat ze op gelijke temperatuur moeten zijn klopt, maar in de ene omschrijving staat dat 30 graden goed is, en ergens anders weer dat het kokend bij elkaar moet. Dus dat is ook nog even zoeken.

Stapstories, leuke link! Ik las daarin dat ze vroeger in Nl vooral raap, hennep- en olie en lijnzaadolie gebruikten. Dus niet alleen maar dierlijk vet. Ja, die cocos olie en olijfolie kan ook eigenlijk niet he, want niet lokaal. Nou, ik blijf nog wel even bezig met die zeep! :D

Anoniem zei

Ja, de verhoudingen... geen idee of dat hetzelfde is als bij natriumloog. Anders is daar wel een calculator voor te vinden op internet! Het is het experiment waard, denk ik. Veel succes nog met het zeep-avontuur!
Super interessante blog, trouwens :)

Groetjes, Sarah

Helena zei

Ooit probeerde ik het ook via deze link http://www.frontierfreedom.com/joomla/index.php?option=com_content&task=view&id=105&Itemid=1 . Het is voor echte volhouders, maar volgensmij zit dat bij jou wel goed. Ik hoop dat het heerlijke zeep wordt en niet teveel naar loog ruikt, zoals bij mij het geval was.

Anoniem zei

zeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeep

Witch zei

Hallo ik heb gelezen dat de beiden 5O graden moeten zijn om ze te mengen> E vroeger kookte ze de loog door de as in een handdoek te doen en in het water te hangen en zo te koken ik moet het zelf nog allemaal proberen hoor maar misschien helpt dit heb het juist gelezenhahahaha

Inge zei

Hi, ik weet niet of het je al is gelukt maar hier vond ik vrij duidelijke verhoudingen om as als loog te gebruiken om zeep te maken
http://www.flogiston.be/blog/2010/12/19/zelf-zeep-maken-dutch/
Benieuwd...