Zeep zieden (slot)

on donderdag 19 februari 2015

'Wat wil je vanavond eten?' vraag ik aan m´n moeder, die ook helemaal de smaak van groente telen te pakken heeft lijkt het wel. Ze zit tenminste steeds in mijn tuindersbijbel te lezen.




'Oh, iets van die lekkere dingen die je altijd op je blog laat zien!'

Hm, iets van het blog. Bietenburgers? Ja, dat leek m'n moeder wel wat. Bietjes zijn er in overvloed op het moment. Ze zijn niet meer kakelvers, want het is nog van de oogst van 2014. Maar als je goed zoekt kun je nog wel wat stevige bieten vinden. Neem niet die gerimpelde mee, die al zacht zijn, die zijn al maanden geleden geoogst. Of ze zijn slecht bewaard.

Maar even weer dat receptje!




Je raspt twee of drie bieten, snij een ui fijn, en wat knoflook, en meng dit met één kop oude geraspte kaas, één kop geplette granen, één of twee eieren, en verder zout en kruiden naar smaak.

Kijk, het lijkt toch net gehakt? Het lijkt ook net of mijn hand in de gehaktmolen heeft gezeten zie ik




Ja en dan net als bij elk ander gehakt, ballen draaien, door de bloem wentelen, en zo je wilt, plat maken tot burgers. Dat gaart wat makkelijker dan ballen. Bak ze in heet vet, niet te kort, want je wilt het wel een beetje gaar van binnen.





We hadden een knoepert van een schaal vol met burgers, maar ja, oma he? Die heeft ze allemaal opgegeten! :D (grapje hoor)   Nou het was gelukkig een succes die bietenburgers! Ja zo kun je van van alles burgertjes maken. Van één deel groente, één deel graanvlokken of een meelsoort (maismeel is ook erg lekker) en één deel kaas. En wat ei. Niemand die het vlees mist!!

En nu ga ik het dus wééér hebben over de zeep. Vandaag was het poging nummer drie. Poging nummer twee staat nog te rijpen. Poging nummer één ... hm ... op de compost beland.

Nou kijk maar mee





Ik begon met de inhoud van de as-emmer, die vol zit met as en water, al sinds twee dagen, door een oude sloop te gieten, om het as eruit te zeven. Dan krijg je vrij schoon bruinachtig loogwater.




Ondertussen in de keuken snij ik het varkensvet in blokjes, en laat dit op een zacht vuurtje langzaam smelten. Maar holymoly wat stinkt dat!!! Wat een ranzige lucht! Dus dat moet naar buiten. En de pan met loogwater gaat ernaast, want dat moet inkoken.





Grappig genoeg ruikt het loogwater erg lekker. Een beetje naar groene zeep. Het is een fris luchtje. Dus ik neem wat van het loogwater en hou het apart. Dit loogwater is namelijk op zichzelf ook al een goed reinigingsmiddel. En als het nou mislukt met die zeep, heb ik dit tenminste nog!





Het laatste deel van het inkoken gaat binnen. Dat gaat wat sneller. Dan gaat het vet erbij, een paar soeplepels van die pure gesmolten reuzel gaan erbij, en ook nog wat olijfolie. Alles is ongeveer even warm, tegen kookpunt. Dan weer lang roeren, blijven roeren, nog meer roeren ...

En dan begint het verzepen. Het mengsel wordt dikker. Maar het probleem is, met deze manier van zeep maken, dat je véél te veel water hebt. Dat zeep zit omringd door water. Hoe krijg je die zeep daar nou uit? Nou .....

...... de truuk met het zout!!!

Je neemt een paar handjes zout en gooit dat in de kokende oplossing. Dat heet het 'uitzouten' van de zeep. De zeep komt nu bovenop het mengsel drijven. Wat een wondertje weer.






Wat een lekkere dikke smurrie achtige mooie groene zeep komt daar tevoorschijn!!! En het ruikt lekker! Gewoon, naar een laken van oma waar je vroeger onder sliep. Niks geen parfum of zoet luchtje. Gewoon, zeep. Dus ik doe er geen geur olietjes meer door. Het blijft naturel.

Nu even een proefje. Want het lijkt zo vettig, die zeep. Gaat dat ooit wel schuimen dan? Ik doe een klont zeep in een bak water en klop met de garde. Nou, kijk maar.





O wat leuk is dit!! Twee potten zeep, gewoon van as en vet. En, nou ja, een heleboel werk, maar dat gaat de volgende keer wel sneller!

Er gaat niks weg. Ook het zoute water, waar die zeep op dreef, gaat in een fles en ik noem het vlekkenzout. Want dat heeft vast ook nog wel schoonmaakkracht. En het restje reuzel gaat in een pot. Daar kan je nog mee koken en bakken. Alleen die kaantjes, die erin dreven ... die zijn begraven onder de compost. Want ik wist niet wat ik daar mee moest. Misschien iemand een idee?

Er was ook nog wat zaad nodig. Dit jaar heb ik geen grote zaadbestelling gedaan, want ik had nog veel liggen. Maar nu kom ik steeds wat tekort. Mijn zaadjes haal ik meestal bij Spilt in Naarden, en daar is het nog heel rustig nu, en er staat ook nog haast niks op de rekken buiten. Alleen rozen.





Rozen zijn ook schitterend. Maar wel weer een vak apart. Iets voor de toekomst ..

Kijk en de eerste groenteplantjes zijn er ook alweer. Voor degene die een kas heeft dan, want dit kan allemaal nog niet naar buiten.





Paprika, kapucijners, en nog meer tuinbonen en sugar snaps. En bij AH neem ik een bakje tomaatjes mee. Excellent Cherry tomaatjes. Mét tak! Laat je niet voor de gek houden trouwens met die tak aan trostomaatjes. De smaak is precies hetzelfde als tomaatjes zonder tak. Het lijkt alleen wat duurzamer, zo'n takje eraan. Slim gevonden van de telers!

Zo kom je aan een verzameling favoriete tomaten in je tuin of op je balkon. Gewoon van elke lekkere tomaat een paar zaadjes bewaren. Dat is veel handiger dan zakjes zaad kopen, omdat je dan nooit zeker weet of je die wel lekker vind!




8 reacties:

Anoniem zei

Wat een werk was dat zeep maken. Maar met resultaat, leuk!
Kaantjes at mijn vader vroeger bij de lunch op zaterdag. Dan begon voor hem
het weekend. Volgens mij at je ze met stroop. Ik vond het niet lekker, hij smulde ervan.

cin zei

Ik hoor mijn grootouders nog vertellen over kaantjesaus die met aardappelen werd gegeten. Een arme mensen delicatesse blijkbaar. Nu vind je alleen nog recepten waarin de kaantjes vervangen worden door spekjes, niet helemaal hetzelfde dunkt me.

Ellen zei

Die kaantjes zijn zo al heerlijk met een beetje zout, maar je kan ze ook door de stamppot andijvie doen. Ma Ingalls deed ze door het maisbrood :).

liz zei

ik bewaar ook altijd zaadjes van alles wat ik gegeten heb. Nu heb ik dan weer citroenpitten, misschien moet ik die ook maar eens uitproberen alvast achter glas. Heb je daar toevallig ervaring mee? grtj liz

grandma zei

Mijn vader bakte kaantjes uit en deed het vervolgens op een roggebroodje :-)

Zou je ook olijfolie kunnen gebruiken ipv varkensvet? Of blijft het dan te zacht, vroeg ik me even af

Clarien zei

Haha leuke kaantjes recepten. Nou volgende keer dan maar bewaren die kaantjes. En wat citroenpitten betreft Liz, heb ikzelf nog niet gedaan maar ze komen binnen goed op denk ik. En als het warm is kan het plantje wel naar buiten. Er zijn trouwens ook citroenbomen die vorstbestendig zijn, daar ga ik ook nog een keer naar op zoek.

Grandma het kan ook met olie, dan blijft het ook zacht net als met vet. Tenzij je méér loog gebruikt en minder water dan kan je er harde zeep van maken

grandma zei

eigen olijfzeep maken, leuk idee :)

Unknown zei

Is je zeep uiteindelijk goed uitgehard? En maak je het nog steeds zelf?