To spit or not to spit ....

on zaterdag 10 januari 2015




Er is al es bijna oorlog geweest op een Facebook groep, over dat spitten! Jaja, zelfs relaxte tuinders kunnen zich enorm opwinden!! Je MOET spitten, nee nee nee, je moet NIET SPITTEN!!

Ik krijg die vraag ook regelmatig. Of ik ook spit.





Als je géén tuinder bent denk je misschien ... waar gaaaaat dit over? Maar het is echt een item geworden in tuindersland. Wel of niet spitten. En dat is prima. Ik vind het mooi dat mensen nadenken over wat ze doen. Niet zomaar klakkeloos voorgeschreven paadjes volgen..

Dus ... er wordt nu veel nagedacht over ... ga ik die grond omspitten of laat ik die bodem met rust? En als je nu dacht dat ik nu met 'Het Antwoord' op de proppen kom .. helaas. Ik heb daar geen eensluitend antwoord op. Want wat ik denk is ... of je wel of niet de bodem omspit, dat hangt af van het doel wat je hebt met je tuin.




Wil je in jouw tuin de natuur zoveel mogelijk z'n gang laten gaan, zoveel mogelijk wilde planten en half-wilde groenten, ecologisch evenwicht, natuurlijk bodemleven, en hoef je niet per se een hele bende opbrengst uit je tuin, ga dan vooral NIET spitten. Zoek planten die bij jouw biotoop passen, werk een bende compost uit over de grond en laat de natuur alle tijd nemen om die compost op te nemen. Zo'n twee jaar duurt dat.

Kijk wat er gebeurt, observeer, en éét wat de natuur jou biedt in jouw biotoop. Dat zullen geen rijtjes bietjes en worteltjes zijn, en geen emmers met peulen en sperziebonen. Maar dat zullen sterke wilde kruiden zijn, en bladkolen, en wilde spinaziesoorten en pastinaken en wilde look en uien. Schitterend allemaal. Je zult veel dieren krijgen in je Perma Cultuur tuin, veel bodemleven, en sterke planten.




In zo'n tuin kéér je de grond niet, maar wiedt alleen maar met de hand de planten weg die je niet wil hebben. Je krijgt een prachtige tuin, die heel belangrijk zal zijn voor de omgeving. Je zult wel heel veel tijd aan je tuin moeten geven, want de kans dat de wilde planten gaan overwoekeren is groot. En de opbrengst, in voedingswaarde uitgedrukt, is niet groot.

In ons klimaat kan Permacultuur meestal niet genoeg voedsel opleveren om zelfvoorzienend van te leven. Het gaat allemaal wat langzamer. De nadruk ligt meer op natuurbehoud dan op produktie. Wil je van permacultuur leven dan moet je verhuizen naar Italie, of zo. Nou, ook geen straf!




Wij gaan niet naar Italie. En dat is dan meteen de reden dat ik op Moeskers Moestuin gekozen heb voor biologisch dynamische groenteteelt, en niet voor een permacultuur tuin. Simpel gezegd .... ik spit! Ik roer de bodem om. Zeker twee keer per jaar wordt elk bed omgespit. Daarmee breng ik licht en lucht in de bodem, en breng de compost naar diepere lagen, sneller dan dat de natuur dat zelf doet. En daardoor sturen de planten op mijn tuin hun wortels diep omlaag. 

Ik geef de natuur een 'duwtje in de rug' in plaats van alles op z'n beloop te laten. Omdat ik in ons vochtige koele klimaat wél graag van de tuin wil leven. Sterker nog ... we willen graag zoveel mogelijk monden voeden van een relatief klein oppervlak. En dan ... moet je wel een beetje helpen. Bijsturen. Versnellen.

Maar dat wil niet zeggen dat je je bodemleven vermoord. Daar geloof ik niet in. Het simpel met een spade omkeren van de bovenste laag, dat kan die bodem wel hebben. Als je bodem gezond is heeft hij veerkracht genoeg om daar van te herstellen.



En een heel belangrijke reden voor mij, als beginnend tuinier, is dat ik met spitten meteen een bodemanalyse doe. Elke vierkante centimeter van mijn bodem zie ik voorbij komen. Ik zie de wormen, hoe aktief zijn ze? Hoe veel zijn er? Welke soorten? Ik zie andere beestjes, ik zie de kleur van de grond, ik zie hoe diep er geworteld is. Ik krijg een complete dwarsdoorsnede van mijn grond!!! Dat zou ik niet willen missen, want ik weet dan hoe het met de tuin gesteld is! Of ik moet ingrijpen of niet.

Ik geloof niet dat ik iets 'doodmaak' door de kluiten aarde voorzichtig te keren. Integendeel, ik voel me sterk met de aarde verbonden door het spitten. De energie van mijn spieren, brengt licht, lucht en leven in de grond. Zo voelt het!







Misschien heb je een andere mening ... omdat je andere ervaringen hebt. Heel goed mogelijk. Ik heb mijn mening gevormd door twintig jaar aandachtig tuinieren. Door observeren, experimenteren, en door te luisteren naar ervaren tuinders en leerkrachten.

Maar ik hoor heel graag andere meningen en denkbeelden!

Nou, genoeg over het spitten. Ik neem je nog even mee naar de tuin, alhoewel het een beetje eentonig wordt daar!




Tuinieren is .... vooruitkijken! 

Je weet nu natuurlijk al dat je straks in het voorjaar veel compost nodig hebt om al die hongerige jonge plantjes te voeden. En die compost moet een week of tien rijpen, op z'n minst, dus die moet je nu al voorbereiden! Vandaar dat ik vandaag een tweede bult heb gemaakt. Ik heb alleen blad, mest en plantegier, en daar heb ik laag voor laag een tweede bult mee opgebouwd.

Hopelijk is dit genoeg voor het voorjaar. Twee bulten, zo'n vier kuub, daar kan op de hele tuin ongeveer een laagje van 2 centimeter worden aangebracht. Nou, dat moet dan maar voldoende zijn!

En we eten vanavond ..... boerenkool!



Nog een tip tot slot. Als je ook veel met kruiden werkt, koop dan als het kan altijd een kruidenplantje in plaats van een zakje met kruiden. Thuis meteen in een grote pot zetten en af en toe water geven, en je kunt er maanden van oogsten. En het misschien ook nog in je tuin zetten?




Ik heb geen idee eigenlijk ,,, groeit citroengras in ons klimaat?


8 reacties:

cr-mics zei

Citroengras doet het prima in de kas. M'n achterbuurman op de tuin zet er altijd heerlijke kopjes verse thee van.

Jacqueline zei

Toevallig zit ik net een boek te lezen dat o.a. ook over de spitten of niet-spitten kwestie gaat. Het heet Vegetable Course (Engelstalig dus) en is van een professionele Engels tuinder, Charles Dowding. Hij heeft experimenten gedaan met verschillende groentebedden waarbij een deel gespit werd en een ander deel niet (daar kwam een laag compost erover). Verder werden ze hetzelfde behandeld. De conclusie na een paar jaar was dat de niet-gespitte bedden vooral in het voorjaar een duidelijk hogere opbrengst hadden, in de nazomer en herfst was de opbrengst ongeveer gelijk. Hij tuiniert verder op een traditionele manier, dus geen permacultuur. Niet-spitten hoeft dus niet te betekenen dat iemand helemaal overgaat op permacultuur, dat kan ook gecombineerd worden met een meer traditionele manier van moestuinieren.

Clarien zei

Interessant Jaqueline! Zou je willen kijken of het een bestaande tuin was of een nieuw ontgonnen stuk grond? En wat voor grondsoort het was? Waar ik ook benieuwd naar ben, of je niet veel meer onkruid krijgt op de niet gespitte bedden. Voor een kleine tuin is dat niet zo'n probleem natuurlijk. Maar als je een hectare ofzo hebt en je moet dat dan allemaal met de hand bijhouden ..

En had hij één teelt per jaar of meerdere? (dus voor- en nateelten)

Leuk, ik ga ook even googlen op dat boek!

Clarien zei

Oja en Cin ik ga mijn citroengras ook in de kas zetten!

Jacqueline zei

@Clarien: de antwoorden op je vragen over het boek.
- Het ging om een nieuw ontgonnen stuk, waar eerst gras groeide. Onder de gespitte bedden werden de grasplaggen weggehaald meen ik me te herinneren, en onder de niet-gespitte bedden liet hij het gras gewoon zitten. Er kwam daar een 20 cm dikke laag met paardenmest en compost op.
- De grondsoort was dacht ik vette klei.
- Hij kreeg minder onkruiden in de niet-gespitte bedden. Zelf denkt hij dat dat komt omdat zaden die normaal al in de grond zitten niet naar de oppervlakte worden gebracht, maar in plaats daarvan worden gesmoord door de mulch. Voorwaarde is wel natuurlijk dat er in de compost niet teveel zaden zitten.
- Hij heeft meerdere teelten per jaar. Als er ergens grond vrij komt, wordt dat meteen weer opgevuld met iets anders.
Wat nog interessant is om erbij te vermelden: Charles Dowding heeft dacht ik ongeveer meer dan een hectare grond, die hij zonder machines, met alleen handgereedschap, bewerkt, en alles volgens de niet-spitten methode. Hij geeft ook cursussen op gebied van groenteteelt, en heeft meerdere boeken geschreven, over o.a. biologische groenteteelt en de teelt van wintergroenten.

Clarien zei

Super bedankt voor je uitgebreide antwoord! Dat van die zaden is inderdaad waar. Zodra een zaadje ook maar een minuscuul beetje licht ziet krijgt het meteen een 'groei-impuls'. Zelf eentje die al jaren in de grond zit. Ik ga me verdiepen in Charles Downing en z'n methode. Kom er nog wel op terug! (Ben heul blij met dit soort reacties zo kan ik van mijn eigen blog weer leren! :D)

Véronique zei

een beetje laat met mijn reactie...heb nogal wat achterstand met mijn mails.
Ik heb vorig jaar mijn grote groentetuin volledig volgens het permacultuur principe bewerkt.En dat is me zeer goed bevallen,veel opbrengst en minder werk,vooral minder zwaar werk.Het belangrijkste is dat de grond zo veel mogelijk bedekt blijft in de winter met stro ,bladeren,allerhande mulch,dan heb je geen onkruid en de grond is los en luchtig,gereed om te zaaien.

Galbak spreekt zei

NIET spitten... met een spitvork die je in de grond steekt en naar voren duwt krijg je een voorn zo ga je de gehele tuin bed bewerken
De ongewensten kun je zo weg harken op deze manier maak je niets kapot. In Frankrijk gebruiken ze daarvoor een spitvork met 7 tanden dan gaat het nog sneller. Tuinieren is leuk zijn en je spaart een sportschool uit.